عَلَى المُتَعَلِّمِ أن يدئِبَ نَفسَهُ فى طَلَبِ العِلمِ، وَ لا يمَلَّ مِن تَعَلُّمِهِ، وَ لا يستَكثِرَ ما عَلِم.[386]

بر جوينده دانش است كه نفسش را به جستجوى دانش، عادت دهد و از فرا گرفتن آن، ملول نگردد و آنچه را فرا گرفته، بسيار نشمارد.

اين مسئله، بُعد ديگرى هم دارد. گاهى ممكن است دشوار آمدن دانش براى فرد، به خاطر سخت بودن پذيرش نشستن در موضع آموختن و پايين آمدن از جايگاه دانايى است. كسى كه خود را در حالت آموختن قرار مى‌دهد، به نداشته‌ها و نادانسته‌هاى خود، تصريح مى‌كند. هر چند اين كار، هرگز عيب نيست؛ ولى شايد براى برخى افراد، بويژه بزرگ‌سالان و افراد مشهور، دشوار باشد. از اين رو، شكيبايى در اين وضعيتْ نيز عامل موفقيت خواهد بود. رسول خدا (ص) در اين باره مى‌فرمايد:

مَن لَم يصبِر عَلى ذُلِّ التَّعَلُّمِ ساعَةً، بَقِى فى ذُلِّ الجَهلِ أبَداً.[387]

كسى كه ساعتى بر خوارىِ فراگرفتن، شكيبايى نورزد، همواره در خوارى نادانى باقى مى‌مانَد.

بنا بر اين، دانش‌آموز بايد، بردبار و شكيبا باشد تا درخت دانش او به بار بنشيند.

فروتنى در برابر آموزگار

از ديگر رموز موفّقيت، فروتنى در برابر آموزگار است. كسى كه اهل تكبّر باشد، چيزى فرا نمى‌گيرد.

امام على (ع) مى‌فرمايد:

لا يتَعَلَّمُ مَن يتَكبَّرُ.[388]

كسى كه تكبّر بورزد، چيزى فرا نمى‌گيرد.

تكبّر و درشتى با آموزگار، بركت دانش را مى‌بَرَد و كارايى آن را كاهش مى‌دهد. دانش‌آموز، مديون آموزگار است و موفّقيت آينده او، ريشه در تلاش معلّم دارد. لذا

[386]. همان، ح 1010.

[387]. همان، ح 1009.

[388]. همان، ح 1021.