166
(1166)- از خطبههاى آن حضرت عليه السّلام است در آغاز خلافتش:
1 خداى تعالى
كتاب (قرآن كريم) را فرستاد راهنما (ى بندگان) در آن نيك و بد (اعتقاد و گفتار و
كردار) را بيان فرموده، پس راه نيك را پيش گيريد تا (بخدا و رسول) هدايت شده راه
ببريد، و از جانب بدى دورى گيريد تا در ميان راه راست (كه شما را بحقّ و حقيقت
مىرساند) راه برويد، (2) واجبات را بجا آوريد، (نماز و روزه و خمس و زكوة و حجّ و
امر بمعروف و نهى از منكر و سائر عبادات را محافظت كرده بكار بنديد. تكرار اين
جمله براى تأكيد و اهميّت موضوع است) آنها را براى (نزديك شدن به رحمت) خدا بجا
آوريد (نه از روى رئاء و خودنمايى) تا شما را ببهشت برساند، خداوند (در قرآن و
سنّت پيغمبر اكرم) چيزى را كه نامعلوم نيست (بلكه نزد همه آشكار است) حرام گردانيد
(پس جاهل بآن معذور نمىباشد) و آنچه را كه عيب و نقصى در آن يافت نمىشود حلال
فرمود، و احترام مسلمان را (بجهت عظمت اسلام) بر همه حرمتها فزونى داد، و بسبب
اخلاص (در دين يعنى عبادت و بندگى بى رئاء) و توحيد (يگانه دانستن خداوند متعال)
حقوق مسلمانان را در مواضع خود بهم ربط داده است، پس (3) (بر شخص موحّد مخلص واجب
است حقوق مسلمان را رعايت نمايد، و گر نه با اخلاص و توحيد و منافات دارد، لذا
مىفرمايد:) مسلمان كسى است كه مسلمانان از زبان و دست او سالم و آسوده باشند
(زبان به دروغ و غيبت و بهتان نگشايد، و دست از آزار و ستم ببندد) مگر از روى حقّ
(به گفته خدا و رسول) باشد، و زيان به مسلمان حلال نيست مگر آنچه را كه خداوند
واجب فرموده (چنانكه اگر مسلمانى را كشت واجب است قصاص و كشتن او و مانند آن) (4)
بشتابيد بواقعهاى كه براى همه عموميّت دارد و مخصوص بهر يك از شما است و آن مرگ
است (آماده مرگ و رفتن از دنيا باشيد) زيرا (گروهى از) مردم پيش روى شما هستند (از
شما پيشى گرفتهاند) و قيامت از پشت سر شما را ميراند (مانند آنكه كاروانى از پيش
رفته و عقب ماندهها را رئيس كاروان به تندى مىبرد تا به جلو رفتهها برساند، بنا
بر اين) سبك شويد (از زير بارهاى گران خود را رهائى داده به كاروان) ملحق گرديد كه
اوّلى شما نگاهداشته شده آخرى شما را چشم براه مىباشند (تا همگى گرد آمده يك باره
به قيامت وارد شويد) (5) از خدا بترسيد در باره بندگان و شهرهاى او (بر كسى ستم
نكرده به ويرانى و تباهكارى در زمين اقدام ننمائيد) زيرا (در قيامت همه چيز را)