مادامیکه از بازگشت پیامبر به مدینه و استقرار وی در آنجا اطلاعات قطعی به دست نیاوردند، بسیار بعید است که هیئت نمایندگی نجران به عزم دیدار پیامبر حرکت نمایند.
آیا مراسم مباهله در ذی الحجه سال نهم بوده است؟
در اینجا ممکن است گفته شود که ماه و روز مباهله، در همان ذی الحجه سال نهم بوده است. اتفاقا برخی از تاریخنویسان نیز، برای اولین بار چنین نظری را دادهاند [1] ولی محاسبات تاریخی نیز، این نظر را بیاساس نشان میدهد، زیرا امیر مؤمنان که خود از شاهدان حتمی مباهله و نویسنده صلحنامه است، در ذی الحجه سال نهم، از طرف پیامبر مأموریت پیدا کرد که آیاتی چند از آغاز سوره «برائت» را در سرزمین منی، برای مشرکان بخواند. در حقیقت سال نهم هجرت، دومین سالی بود که سرپرستی حجاج و رهبری آنان به دست مسلمانان افتاده بود و امیر مؤمنان هم به عنوان امین الحاج برگزیده شده بود. بدیهی است که مراسم حج، روز دوازدهم ذی الحجّه به پایان رسید و شخصیتی مانند علی علیه السّلام، که سرپرستی حجاج را بر عهده داشت، با وجود بستگان فراوان عادتا نمیتواند سرزمین مکه را روز سیزدهم ترک کند و راه مدینه را پیش گیرد، زیرا گذشته بر جهات یاد شده، حرکت حجاج در آن زمان حرکت انفرادی نبود که هر فردی بتواند با یک مرکبی بیابانهای بیآب و علف را پشتسر بگذارد، بلکه بایستی به طور جمعی و همراه گروهی مکه را به عزم مدینه ترک گوید. از اینرو، امیر مؤمنان هرچه
[1]. صاحب منتخب التواریخ، در صفحه 40 مینویسد: این رویداد را مفسران در تفسیر سوره توبه نقل کردهاند و در کتاب الغدیر، ج 6، ص 318- 321، از هفتاد و دو تن از شخصیتهای اهل سنت نقل شده است. گویا در آخر این سال (نهم)، قصه مباهله حضرت پیامبر صلی اللّه علیه و آله و سلّم با نصاری نجران واقع شد. چون وارد شده که این امر در ماه ذی الحجّه، بعد از فتح مکه معظمه واقع شد و لا بد در ذی الحجه حجّة الوداع، که سال دهم است نبوده، که حکایت غدیر واقع شده؛ پس در ذی الحجه سال قبل بوده است و این جریان چهار مجلس به طول انجامیده است (با تلخیص).