از روزی که پیامبر به مدینه، مهاجرت کرد و مدینه را کانون اسلام و محل تمرکز مسلمانان قرار داد. پیوسته مراقب اوضاع دشمنان و جنب و جوش‌ها و توطئه‌های آنان بود؛ به کسب اطلاع و به دست آوردن اخبار دقیق از حوال توطئه‌چینی مشرکان، اهمیت زیادی می‌داد که افراد زبردست و توانایی را، به عناوین گوناگون به اطراف مکه و میان تیره‌های مختلفی از مشرکان روانه سازد، تا او را به موقع از تصمیمات مخالفان و توطئه آنان آگاه سازند.
در پرتو آگاهی از توطئه‌ها، چه بسا نقشه‌هایی را در نطفه خفه می‌کرد و پیش از آن‌که دشمن از محل خود حرکت کند، سربازان اسلام به فرماندهی خود پیامبر و یا یکی از افسران ارشد اسلام، دشمن را غافل‌گیر کرده، جمع آنان را متفرق می‌ساختند.
در نتیجه، اسلام از خطر دشمن محفوظ می‌ماند و از خون‌ریزی و کشت و کشتار زیاد، جلوگیری می‌شد.
امروز آگاهی از قدرت و میزان آمادگی و نقشه‌های پنهانی دشمن، یکی از عوامل بزرگ پیروزی محسوب می‌شود. دولت‌های بزرگ جهان، سازمان‌ها و تشکیلات دامنه‌داری برای پرورش جاسوس و اعزام و شیوه بهره‌برداری از آن دارند. مبتکر این عمل در اسلام، پیامبر بوده است و پس از وی خلفای اسلام و به ویژه امیر مؤمنان، جاسوس‌های زیادی را به کارهای مختلفی می‌گمارد. وقتی فرمانروایی را به جایی