خود را بپردازیم، ولی او ناگهان از منطقه دور شد و به مدینه بازگشت و شنیدیم مطلب خلافی را به شما گفته است. در این موقع، آیه ششم سوره حجرات نازل شد و گفتار «بنی مصطلق» را تأیید کرد و ولید را یک فرد فاسق معرفی کرد. مضمون آیه این است: ای افراد با ایمان اگر یک فرد فاسقی خبری را به شما آورد، توقف کنید و به بررسی بپردازید تا مبادا به گفتار او اعتماد کرده و کاری انجام دهید که بعدها پشیمان شوید.
داستان افک
رئیس حزب نفاق در عصر جاهلی، حتی پس از ورود اسلام به مدینه، با نوامیس مردم و کنیزانی که میخرید، تجارت میکرد و پیوسته آنها را در اختیار مردم قرار میداد و از این طریق سودی به دست میآورد. وقتی آیات تحریم زنا نازل شد، او هم چنان به حرفه کثیف خود ادامه میداد. تا آنجا که کنیزان وی که در رنج روحی عظیمی به سر میبردند، از دست «عبد اللّه» به پیامبر شکایت کردند و گفتند: ما میخواهیم پاک و پاکیزه باشیم، ولی این مرد ما را به عمل زشت اجبار میکند. آیه زیر، در نکوهش عمل این مرد نازل شد. چنان که میفرماید: وَ لا تُکْرِهُوا فَتَیاتِکُمْ عَلَی الْبِغاءِ إِنْ أَرَدْنَ تَحَصُّناً لِتَبْتَغُوا عَرَضَ الْحَیاةِ الدُّنْیا [1]؛ دختران خود را آنگاه که خواهان پاکدامنی هستند، به خاطر مال دنیا به زنا وادار نکنید. [2] مردی که این چنین با عفّت زنان تجارت میکرد، قصد داشت ساحت یک زن با شخصیّتی را که در جامعه آن روز پیوند نزدیکی با جامعه اسلامی داشت، [3] آلوده
[1]. نور (24) آیه 33. [2]. مجمع البیان، ج 4، ص 141 و الدر المنثور، ج 5، ص 46. [3]. این تعبیر به خاطر این است که خصوصیت دو نوع شأن نزولی که در پارهای از آیات مربوط به «افک» نقل شده است؛ نزد نگارنده ثابت نیست و دلایل عدم ثبوت آن را در این بحث میخوانید. آنچه از مجموع آیات و روایات استفاده میشود، همان است که در بالا نگارش یافت و اینکه: اجمالا یک زن با شخصیتی در جامعه اسلامی آن روز از طرف منافقان مورد اتهام قرار گرفته بود و اما این زن چه کسی بود، نظر قاطع نمیتوان درباره او اظهار کرد.