جای گفت‌وگو نیست که اگر عواطف و احساسات قاضی بر عقلش پیروز شود، دستگاه قضایی دچار آشفتگی می‌گردد؛ در نتیجه، شیرازه اجتماع از هم می‌پاشد.
عواطف مانند اشتهای کاذب است که موضوعات مضر و نامطلوب را، مفید و سودمند جلوه می‌دهد؛ در صورتی که غلبه این احساسات بر عقل، منافع فرد و صلاح اجتماع را پایمال می‌کند.
عواطف و احساسات سعد معاذ، منظره دل‌خراش کودکان و زنان بنی قریظه، اوضاع نامطلوب مردان آن‌ها که در بازداشتگاه به سر می‌بردند و ملاحظه افکار عمومی اوسیان که جدا اصرار داشتند قاضی از سر تقصیر آن‌ها درگذرد؛ همه این‌ها ایجاب می‌کرد که قاضی مورد قبول طرفین، رأی خود را بر اساس تقدیم مصالح یک اقلیت (بنی قریظه) بر مصالح اکثریت (عموم مسلمانان) بگذارد و جنایت‌کاران بنی قریظه را به جهاتی تبرئه کند و یا دست کم در مجازات حد اکثر تخفیف قایل شود و یا به یکی از طرح‌های پیش، تسلیم شود.