ساختن سایبان برای پیامبر و پاسداری سعد معاذ و گروهی از جوانان انصار از سایبان، امری است که طبری [1] از «ابن اسحاق» نقل کرده و دیگران نیز از وی تبعیت کردهاند، ولی از جهاتی قابل پذیرش نیست: اولا، این عمل از قدرت روحی سربازان میکاهد و اثر سوئی در آنها میگذارد. فرماندهی که برای نجات جان خود نقشه بکشد و در فکر نجات سربازان خود نباشد، نمیتواند روحیه سربازان را تحت تسخیر و فرمان بیاورد. ثانیا، این کار با خبرهای قطعی که پیامبر از طریق آیات الهی به مردم نوید میداد، سازگار نیست. او پیش از آنکه با قریش روبهرو گردد، به یاران گرامی خود چنین گفت: به یاد آرید هنگامی که خدا به شما وعده قطعی داد که با یکی از دو طایفه (کاروان بازرگانی و گروه نجاتبخش کاروان) روبهرو خواهید شد و پیروزی از آن شما است. [2] در این لحظه که به عقیده طبری، برای پیامبر سایبان میساختند، کاروان از چنگال مسلمانان گریخته و فقط گروه نجاتبخش برای آنان باقی مانده بود. طبق این وعده قطعی، آنان میدانستند که مسلمانان پیروز میگردند؛ دیگر بحثی درباره شکست مسلمانان و ساختن سایبان برای حفاظت پیامبر و آماده کردن شتران تندرو در اطراف سایبان، برای نجات پیامبر بیمورد خواهد بود. ابن سعد، از عمر بن خطاب نقل میکند: [3] وقتی آیه نازل گردید که این گروه مجتمع
[1]. تاریخ طبری، ج 2، ص 145؛ و سیره ابن هشام، ج 1، ص 620. [2]. وَ إِذْ یَعِدُکُمُ اللَّهُ إِحْدَی الطَّائِفَتَیْنِ أَنَّها لَکُمْ وَ تَوَدُّونَ أَنَّ غَیْرَ ذاتِ الشَّوْکَةِ تَکُونُ لَکُمْ وَ یُرِیدُ اللَّهُ أَنْ یُحِقَّ الْحَقَّ بِکَلِماتِهِ وَ یَقْطَعَ دابِرَ الْکافِرِینَ «انفال (8) آیه 7». [3]. الطبقات الکبری، ج 2، ص 25.