گذاردهاند. [1] وی بدون اینکه وارد غار شود، برگشت و گفت: تارهایی در دهانه غار هست و حکایت از آن دارد که کسی آنجا نیست. این فعالیّت، سه شبانه روز ادامه داشت و پس از سه روز تلاش جملگی مأیوس شدند و از فعالیّت دست برداشتند.
جانبازی در راه حقیقت
نکته مهم در این صفحه تاریک، همان جانبازی علی علیه السّلام در راه حقیقت است و آن از اوصاف مردانی است که عاشق و دل داده آن باشند. کسانی که از جان و مال و شخصیت میگذرند و تمام سرمایههای معنوی و مادی خود را در طریق احیای حقیقت به کار میبرند؛ در صفوف عاشقان حقایق، قرار میگیرند. کمال و سعادتی را که در هدف خود میبینند، سبب میشود که از زندگی موقت دست بشویند و به زندگانی ابدی بپیوندند. خوابیدن علی علیه السّلام در بستر پیامبر، در آن شب پرغوغا، نمونه بارزی از این عشق به حقیقت است. محرکی برای این عمل پرخطر، جز عشق به بقای اسلام- که متضمن سعادت جامعه است- چیز دیگری نبوده است. این نوع جانبازی، به اندازهای ارزش داشت که خداوند جهان در قرآن، آن را ستوده و جانبازی در راه کسب رضایت الهی نامیده است و این آیه به نقل بسیاری از مفسران در این مورد نازل شده است: وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ یَشْرِی نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللَّهِ وَ اللَّهُ رَؤُفٌ بِالْعِبادِ [2]؛ برخی از مردم با خدا معامله نموده و جان خود را برای رضایت خدا، از دست میدهند، خدا به بندگان خود مهربان است. فضیلت و اهمیت این عمل باعث شده است که دانشمندان بزرگ اسلام آن را یکی
[1]. الطبقات الکبری، ج 1، ص 229. این کرامت را عموم سیرهنویسان در اینجا نقل کردهاند و نظر به بحثهایی که پیرامون معجزه، در سرگذشت ابرهه نمودهایم؛ نباید بیجهت این سلسله از کرامات را تأویل و یا تحریف کنیم. [2]. بقره (2) آیه 207.