طرز تفکر و عقیده هر شخص را از سه راه میتوان به دست آورد: 1. بررسی آثار علمی و ادبی که از او به یادگار مانده است. 2. طرز رفتار و کردار او در میان جامعه. 3. عقیده دوستان و نزدیکان بیغرض او در حقّ وی. اشعار و سرودههای ابو طالب، کاملا گواهی بر ایمان و اخلاص وی میدهد. همچنین، خدمات ارزشمند او در ده سال آخر عمرش، گواه محکمی بر ایمان فوق العاده او است. عقیده نزدیکان بیغرض وی نیز این است که او فردی مسلمان و با ایمان بوده است و هرگز کسی از دوستان و اقوام وی در حقش جز تصدیق اخلاص و ایمانش چیز دیگری نگفته است.
ذخایر علمی و ادبی ابو طالب
ما از میان قصاید طولانی وی، قطعاتی چند انتخاب کرده و در اینجا برای روشن شدن مطلب میآوریم: لیعلم خیار الناس أنّ محمّدانبی کموسی و المسیح بن مریم أتانا بهدی مثل ما أتیا بهفکلّ بأمر اللّه یهدی و یعصم [1]- اشخاص شریف و فهمیده بدانند که محمد بسان موسی و مسیح پیامبر است. - همان نور آسمانی را که آن دو نفر در اختیار داشتند، او نیز دارد و تمام پیامبران به فرمان خداوند، مردم را راهنمایی و از گناه بازمیدارند. تمنّیتم أن تقتلوه و إنّماأمانیّکم هذی کأحلام نائم نبی أتاه الوحی من عند ربّهو من قال لا یقرع بها سنّ نادم [2]
[1]. مجمع البیان، ج 7، ص 37؛ الحجة، ص 57 و مستدرک حاکم، ج 2، ص 623. [2]. دیوان ابو طالب، ص 32 و سیره ابن هشام، ج 1، ص 373.