دومین سوره قرآن باشد، در صورتی که یازدهمین سوره قرآن است. [1] فهرست سورههای قرآن، تا نزول سوره و الضحی به قرار زیر است: 1. علق 2. قلم 3. مزّمّل 4. مدّثّر 5. تبّت 6. تکویر 7. انشراح 8. و العصر 9. و الفجر 10. و الضّحی. در این میان، یعقوبی [2] سوره و الضّحی را سومین سوره از نظر تاریخ نزول میداند و همین نظر نیز با این نقل تطبیق نمیکند.
اختلاف در مدت انقطاع وحی
مدت انقطاع وحی بسیار مبهم و به صورتهای گوناگون نوشته شده است و در تفاسیر اقوال زیر به چشم میخورد: چهار روز، دوازده روز، پانزده روز، نوزده روز، 25 روز، چهل روز. ولی با مراجعه به فلسفه نزول تدریجی قرآن، خواهیم دید که انقطاع وحی جریان استثنایی نبوده است، زیرا قرآن از روز نخست اعلام میکند که مشیّت الهی بر این تعلق گرفته است که قرآن را تدریجا نازل کند. آنجا که میفرماید: وَ قُرْآناً فَرَقْناهُ لِتَقْرَأَهُ عَلَی النَّاسِ عَلی مُکْثٍ [3]؛ این قرآن را به تدریج فرو فرستادیم که آن را آرام و با تأنّی برای مردم بخوانی. قرآن در جای دیگر پرده از روی راز نزول تدریجی قرآن برداشته و میفرماید: وَ قالَ الَّذِینَ کَفَرُوا لَوْ لا نُزِّلَ عَلَیْهِ الْقُرْآنُ جُمْلَةً واحِدَةً کَذلِکَ لِنُثَبِّتَ بِهِ فُؤادَکَ وَ رَتَّلْناهُ تَرْتِیلًا [4]؛ افراد کافر گفتند: چه میشد که قرآن یک جا نازل
[1]. زنجانی، تاریخ القرآن، ص 58. [2]. تاریخ یعقوبی، ج 2، ص 33. [3]. اسراء (17) آیه 106. [4]. فرقان (25) آیه 32.