معروف این است که نور وجود آن حضرت، در ایّام تشریق [1] در رحم پاک «آمنه» قرار گرفت. [2] ولی این مطلب با آن چه میان عموم مورخان مشهور است- که میلاد آن حضرت در ماه «ربیع الاول» بوده است- سازگار نیست، زیرا در این صورت، باید دوران حمل «آمنه» را، سه ماه و یا یک سال و سه ماه بدانیم و این خود از موازین عادی بیرون است و کسی هم آن را از خصایص پیامبر نشمرده است. [3] محقق بزرگ، شهید ثانی (911- 966) اشکال مزبور را چنین حل کرده است: فرزندان اسماعیل به پیروی از نیاکان خود، مراسم حج را در «ذی الحجّه» انجام میدادند، ولی بعدا به عللی به این فکر افتادند که مراسم حج را هر دو سال در یک ماه انجام دهند، یعنی دو سال در ذی الحجّه و دو سال در محرم و به همین ترتیب. بنابراین، با گذشتن 24 سال، دو مرتبه ایام حج به جای خود بازمیگردد و رسم اعراب بر همین جاری بود تا این که در سال دهم هجرت که برای اولین بار، ایام حج با ذی الحجّه تصادف کرده بود، پیامبر گرامی با القای خطبهای، از هر گونه تغییر اکیدا جلوگیری فرمود و ماه ذی الحجّه را ماه حج معرفی کرد [4] و این آیه در خصوص جلوگیری از تأخیر ماههای حرام که رسم عرب جاهلی بود نازل گردیده است: إِنَّمَا النَّسِیءُ زِیادَةٌ فِی الْکُفْرِ یُضَلُّ بِهِ الَّذِینَ کَفَرُوا یُحِلُّونَهُ عاماً وَ یُحَرِّمُونَهُ عاماً [5]؛ تغییر دادن ماههای حرام نشانه فزونی کفر است. کسانی که کافرند با آن گمراه میشوند، یک سال آن را حلال میشمارند و یک سال حرام.
[1]. یازدهم، دوازدهم و سیزدهم از ماه حج را ایام تشریق مینامند. [2]. کافی، ج 1، ص 439. [3]. فقط طریحی در مجمع البحرین، در ماده «شرق»، به صورت قولی که گوینده آن معلوم نیست، آن را نقل کرده است. [4]. رسول گرامی، این حقیقت را با جمله زیر بیان فرمود: و إنّ الزمان قد استدار کهیئته یوم خلق السماوات و الأرض: زمان به نقطهای که از آنجا آغاز شده بود بازگشت؛ روزی که خدا آسمانها و زمین را آفرید. [5]. توبه (9) آیه 37.