مسلمانان، مبدأ تاریخی است که پیروان هر یک از آیینها، حوادث زندگی خود را با آن میسنجند. گاهی برخی از ملّتها با داشتن یک تاریخ اساسی، برخی از حوادث را نیز مبدأ تاریخ قرار میدهند. چنان که میبینیم در کشورهای مغرب زمین، انقلاب کبیر فرانسه و جنبش کمونیستی اکتبر 1917 در شوروی، مبدأ تاریخ بسیاری از جریانهایی است که در آن سرزمین رخ میدهد. ملل غیر متمدن که از این گونه نهضتهای سیاسی و دینی محرومند؛ بالطبع اتفاقهای فوق العاده را برای خود مبدأ تاریخ اتخاذ میکنند. از این جهت اعراب جاهلی بر اثر نداشتن تمدن صحیح، پیشامدهای ناگواری را مانند جنگ، زلزله، قحطی و یا پدیدههایی که جنبه فوق العادگی داشت، برای خود مبدأ تاریخ قرار داده بودند. از این لحاظ در صفحههای تاریخ، برای اعراب مبدأ تاریخهای متعددی را میبینیم که آخرین آنها، غوغای عام الفیل و حمله «ابرهه» به منظور ویران ساختن کعبه است که بعدها به صورت مبدأ تاریخ برای حوادث دیگر درآمد. اینک به تشریح و تحلیل این حادثه بزرگ میپردازیم که در سال 570 میلادی رخ داده و ولادت پیامبر اکرم صلی اللّه علیه و آله و سلّم نیز در همین سال اتفاق افتاده است.
این حادثه از کجا سرچشمه گرفت
رویداد «اصحاب فیل» در قرآن به طور اختصار بیان شده است و ما پس از نقل حادثه، آیاتی را که در این باره نازل گردیده خواهیم آورد. تاریخنویسان، ریشه حادثه را چنین مینویسند: شهریار یمن «ذو نواس» پس از تحکیم پایههای حکومت خود، در یکی از سفرهای خود از شهر یثرب (مدینه) عبور کرد. یثرب، در آن وقت موقعیّت دینی خوبی داشت، گروهی از یهودان در آن نقطه تمرکز یافته و معبدهای زیادی را در سراسر شهر ساخته بودند. یهود موقعیّتشناس، مقدم شاه را گرامی شمرده و او را به آیین خود دعوت کردند تا در سایه حکومت وی، از حملات مسیحیان روم و اعراب بتپرست در امان باشند. تبلیغات آنان در این باره مؤثر افتاد و ذو نواس کیش یهود را