«محمدتقی بن محمداسماعیل استرآبادی»

000-1272ه-.ق.

درباره ی «محمدتقی بن محمداسماعیل استرآبادی» از علما و دانشمندان سده ی 13ه-.ق.، اطلاعات زیادی در دست نداریم. مرحوم «شریف رازی» او را از شاگردان «شیخ محمدحسن» «صاحب جواهر» و «علامه سید ابراهیم قزوینی» دانسته است.

«آقابزرگ» کمی مفصل تر بیان داشته و علاوه بر دو استاد فوق الذکر، «شیخ علی» و «شیخ حسن»، دو پسر «شیخ جعفر کاشف الغطا» را از استادان وی برشمرده است.

لیکن آنچه درباره ی وی می توان گفت، اینکه در استرآبادی دیده به جهان گشود. در جوانی راهی «مشهد» مقدس گردید و مدت سه سال در حوزه ی «مشهد» به تحصیل مقدمات و بخشی از سطوح پرداخت. پس از فراگیری هیئت، حساب، نجوم و هندسه، به زادگاهش «استرآباد» بازگشت.

زمان زیادی در «استرآباد» درنگ نکرد و به مقصد «اصفهان»، عازم سفر شد. در حوزه ی «اصفهان» مدت سه سال نزد «محمدتقی بن محمدرحیم تهرانی» به تحصیل علوم دینی ادامه داد. آنگاه که به درجه ی اجتهاد رسید، از وی و دیگر استادان «اصفهان» اجازه روایی و اجتهاد دریافت نمود و مجدداً به زادگاهش «استرآباد» مراجعت کرد.

اقامت وی در «استرآباد» به طول نینجامید و با خانواده راهی عتبات عالیات گشت. وی مدت چهارده سال در حوزه ی علمیه ی «نجف اشرف» و «کربلا»، از «محضر شیخ محمدحسین بن عبدالرحیم اصفهانی»، «آقا سید ابراهیم قزوینی» و «شیخ محمدحسن نجفی»، به تکمیل تحصیلاتش پرداخت. آنگاه که از آنان اجازه ی اجتهاد و روایت دریافت کرد، برای بار سوم به «استرآباد» بازگشت. و به تدریس علوم و ارشاد مردم پرداخت.

شیخ محمدتقی مدت چهارده سال ریاست امور شرعی «استرآباد» و امامت مسجد جامع این شهر را برعهده داشت.

مردم از وی اطاعت کرده و بسیار به او اعتقاد داشتند. ملا محمدتقی زبانی گویا و سخنی شیوا داشت.

سال 1271ه-.ق. برای گزارش اوضاع متشنج منطقه، به «تهران» سفر کرد تا دربار را از وضعیت وخیم آن منطقه آگاه نماید. لیکن هنگام بازگشت و در حدود سال 1272ه-.ق. دارفانی را وداع گفت و جنازه اش را پس از تشییع، به «نجف اشرف» بردند و در «وادی السلام» دفن کردند.

شیخ محمدتقی در فقه، اصول، عقاید و مواعظ، آثار زیادی تالیف کرد، لیکن از آثار وی، فقط دو مورد شناسایی شده است که در ذیل معرفی می گردد.

البته ناگفته نماند که فرزندش «ملا محمدصالح»، تعدادی