«محمد بن اسماعیل لامعی گرگانی»

000-392ه-.ق.

«ابوالحسن بن محمد بن اسماعیل دهستانی لامعی گرگانی»، از شعرای صاحب نام «جرجان» در قرن چهارم ه-. ق. است.

برخی نام او را به اشتباه ابوالحسن ثبت کرده اند. لیکن صحیح این است که ابوالحسن کنیه ی اوست.

او در «بکرآباد» «جرجان» گام بر گیتی نهاد و در «جرجان» تحصیل کرد. از نوجوانی به شعر سرودن پرداخت. اشعارش ساده و در وصف طبیعت است. ابوالحسن در شعر «لامعی» تخلّص می کرد.

لامعی مداح «خواجه نظام الملک طوسی» (485ه-.ق.)، وزیر «آلپ ارسلان» (- 465 ه-.ق.) و «ملکشاه سلجوقی» (485ه-.ق.) بود و پیش از وی «عمیدالملک کندری» (455ه-.ق.) را مدح گفته بود.

هرچند لامعی را شاعری تقلیدگرا توصیف کرده اند، لیکن در عین تقلید از شعرای پیشین، باریک بین، نکته سنج و نوآور بود.

اشعار لامعی گرگانی، با ترکیب های زیبای عربی جایگاه خاصی دارد. او از تشبیه های عربی نیز بهره جسته است. در این زمینه از «منوچهری دامغانی، ابوالنجم احمد بن قوص» متوفای 432ه-.ق. تقلید می کرد.

گفته اند، در سرودن اشعار بلند و وصف طبیعت، از «فرخی سیستانی، ابوالحسن علی بن جولوغ» متوفای 429ه-.ق. پیروی می کرد.

برخی شرح حال نویسان براین باورند که لامعی در «خراسان» از« محمد غزالی» علوم حکمی و ادبی را فراگرفت. اما این نظر چندان صحیح به نظر نمی رسد.

آثار:

دیوان شعر

این دیوان، حدود هزار بیت از اشعار فارسی لامعی گرگانی را شامل می گردد.

مطلع یک قصیده از او چنین است:

در جویبارها، که نوشت این نگارها

که ایدون پر نگار شده جویبارها

نسخه های خطی:

5 نسخه ی خطی در «کتابخانه ی ملی جمهوری اسلامی