اسم الکتاب : توضيح المسائل: عبادات و معاملات المؤلف : الحكيم، السيد محمد سعيد الجزء : 1 صفحة : 459
مبحث سوّم: برخى از احكام
مشترك بين مزارعه و مساقات
مزارعه
و مساقات از عقدهايى هستند كه بر مبناى التزام دو طرف قرارداد پيريزى شدهاند. صاحب
زمين و صاحب درخت از طرف مقابل تلاش و كوشش در زراعت و به ثمر رسانيدن مزرعه،
جاليز و باغ را ميخواهد، او نيز در برابر تلاش خود از مالك ميخواهد كه پيش از شروع
به كار تعهد نمايد كه بخشى از غلّه و يا ميوه از آنِ او باشد.
(مسأله
2218) در موردى كه التزام طرفين در كار نباشد، بلكه صاحب زمين بگويد: هر
كس اين زمين مرا كشت كند، مثلًا نصف زراعت از آنِ او باشد. و طرف مقابل هيچ تعهد و
التزامى نسپارد، اين جعاله است و ربطى به مزارعه ندارد. و همچنين است در مساقات.
(مسأله
2219) با توجه به اينكه مزارعه و مساقات از قراردادهاى مالى هستند، در
آنها ايجاب و قبول شرط است، آنچنانكه در ديگر عقدها گفتيم. و بايد طرفين حق تصرّف
در مال خود را داشته باشند. و به جهت خردسالى، ديوانگى، بردگى يا سفاهت از تصرّف
مستقل محروم نباشند.
(مسأله
2220) مزارعه و مساقات از عقود لازمه هستند و بدون اقاله طرفين و يا فسخ
كسى كه حقّ خيار فسخ داشته باشد، فسخ نمى شود.
(مسأله
2221) در هر موردى كه در اجاره خيار بود، در مزارعه و مساقات نيز، در همان
مورد با همان ضوابط خيار ثابت ميشود.
(مسأله
2222) اگر كشاورز و باغبان از كار كردن امتناع كند، مالك
اسم الکتاب : توضيح المسائل: عبادات و معاملات المؤلف : الحكيم، السيد محمد سعيد الجزء : 1 صفحة : 459