اميرمؤمنان (عليه السلام) ميفرمايد: «مردم را خشنودى و ناخشنودى دور هم گرد ميآورد، اگر كسى به كردارى رضايت دهد در زمره آنان داخل ميشود و چون از كردارى بيزارى جويد از زمره آنان بيرون ميرود».

بايد افراد مؤمن و متدين شديداً به اين موضوع اهتمام بورزند و از كوتاهى و تنبلى در آن به شدّت پرهيز كنند، كه اگر در جامعه گناه زياد شود و مردم با آن خو بگيرند، به تدريج عادى ميشود و آن ابراز انزجار و شدّت عمل لازم كمكم از بين ميرود و اشخاص متديّن نيز با آن انس ميگيرند و احياناً از زشتى آن غفلت ميورزند.

چنانكه اگر كار نيك نيز در جامعه كم بشود به تدريج ناشناخته ميشود و افراد از آن دورى ميجويند و كمكم به صورت منكر جلوه ميكند، چنانكه در حديث شريف به آن اشاره شده است. اينجاست كه روح ايمان افسرده ميشود و شعله هاى آن بى فروغ ميگردد و مورد خشم پروردگار قرار ميگيرد.

دوّم: مرحله عملى، يعنى در صدد برخورد عملى در آمدن با افرادى كه معروف را ترك ميكنند، يا مرتكب كارهاى زشت ميشوند. تا گام مؤثّرى براى اصلاح فرد و جامعه از طريق امر به نيكى ها و نهى از زشتى ها برداشته شود، كه هدف از تشريع فريضه امر به معروف و نهى از منكر نيز همان است.

(مسأله 1621) برخورد عملى امر به معروف و نهى از منكر نيز سه مرحله دارد:

1) مبارزه منفى، يعنى ابراز انزجار از افراد تبهكار به وسيله اظهار خشم و نفرت و روى گردانى از آنها، قطع رابطه و قطع نيكى نسبت به آنان.