گفتار دوم: زيارتگاه‌هاى استان صلاح‌الدين‌

172. آستان مقدس سيد محمد بن امام على النقى (ع)

آستان مبارك سيد محمد، فرزند امام هادى (ع)، در پنجاه كيلومترى جنوب سامرا و در شمال بغداد و نزديك قريه‌اى به نام بلد در استان صلاح‌الدين، واقع شده است كه به سبب وجود اين قبر، به «بلد سيد محمد» معروف است. اين قريه كه تا بغداد، هشتاد كيلومتر فاصله دارد- از نواحى دُجَيل، بين راه بغداد و سامرا، واقع شده است. وى از بزرگان و مبارزان عصر خود بود و ميان شيعيان و دوستداران اهل‌بيت (عليهم السلام) به سبع الدجيل (شير دجيل)، معروف بود.

...

...

شيعيان عرب‌زبان، براى اين بزرگوار، درست همان احترامى را قائل و معتقدند كه شيعيان فارسى‌زبان، به‌ويژه ايرانيان، براى حضرت ابوالفضل العباس (ع) قائل‌اند. وى نه تنها نزد شيعه، بلكه نزد اهل‌سنت و اعراب باديه، از جايگاه رفيعى، برخوردار است. آنان نيز احترام او را دارند و از ايشان مى‌ترسند. ازاين‌رو هرگز قسم دروغ به او نمى‌خورند و پيوسته از اطراف براى او، نذر مى‌برند. مرقدش، محل پايان يافتن بسيارى از اختلاف‌ها و مشاجرات است؛ چراكه وقتى كار به قسم خوردن به امامزاده محمد، كشيده مى‌شود، منكر، از قسم خوردن خوددارى مى‌نمايد و حق را به طرف دعوا مى‌دهد؛ مبادا مورد خشم و نفرين آن بزرگوار، قرار گيرد.

تولد

سيد محمد، بنابر برخى از منابع، حدود سال 228 ه. ق، متولد شد.[1699] بنابراين قول، سيد محمد، فرزند اول امام است. ولى طبق برخى روايات، سيد محمد فرزند دوم و از امام حسن عسكرى (ع) كوچك‌تر بود. على بن مهزيار نقل مى‌كند: «به امام هادى (ع) گفتم: اگر شما از دنيا برويد، به چه كسى رجوع كنيم؟» امام فرمود:

«عهدي الى الاكبر من ولدي»[1700].

[1699] . دائرة المعارف تشيع، ج 3، ص 410.

[1700] . موسوعة كلمات الامام الهادي، پژوهشكده باقر العلوم، ص 126.