بعد از ايامى بود كه صالح بن وُصيف، گماشته خلافت، امام را زير نظر داشت.[1646]

روزى كه زهر جفاى معتمد عباسى به وجود نازنين امام عسكرى (ع) سرايت كرد، مادر بزرگوارش، حضرت حديث (عليها السلام) و همسرش نرجس (عليها السلام) با اضطراب بسيارى، كنارش بودند. همسر امام، جوشانده‌اى را حاضر كرد و امام با توجه به تأثير زهر بر پيكر مباركش، شخصاً نتوانست از ظرف بياشامد و به خدمتكارش عقيد، دستور داد كه فرزندش، مهدى را حاضر كند. دلبند امام عسكرى (ع) و نرجس (عليها السلام)، درحالى‌كه چهره‌اش چون قرص ماه مى‌درخشيد، وارد اطاق شد و آن ظرف را نزديك لب‌هاى پدر برد و درحالى‌كه امام، به چهره زيباى او مى‌نگريست، فرمود: «تو فرزند و جانشين من و آخرين وصى پيامبر خاتمى كه به آمدنت، بشارت داده است».[1647]

سپس آن امام همام، جان به جان آفرين، تسليم كرد. پس از شهادت امام عسكرى (ع) ديرى نپاييد كه روح قدسى حضرت نرجس خاتون (عليها السلام)، به‌سوى خداوند پرواز نمود.[1648] پيكر مطهر اين بانوى باعظمت، به امر امام، كنار مزار همسرش حضرت عسكرى دفن گرديد. آن حضرت در زيارت، صديقه، مرضيه، تقيه، نقيه، طاهره، عارفه، مؤمنه و مستبصره‌[1649]، ناميده شده است كه همگى بيانگر بلندمرتبگى آن بانوست. «والسّلام عليها يوم وُلدتْ و يوم ماتت و يوم تبعث حيّاً».

سه- جعفر كذاب‌

جعفر در تاريخ، به جعفر كذاب معروف است. رواياتى هم از اهل‌بيت (عليهم السلام)، در

[1646] . اعلام الورى، ج 2، ص 141؛ فصول المهمه، ص 375.

[1647] . كتاب الغيبة، ص 271؛ بحارالانوار، ج 52، ص 16.

[1648] . برخى روايات بيانگر آن است كه نرجس( عليها السلام)، قبل از شهادت امام عسكرى( ع) از دنيا رفته است. ولى رواياتى نيز مؤيد مطالب ذكر شده است. براى روايات مربوط به مطلب اول، ر. ك: مستدرك سفينة البحار، نمازى شاهرودى، ج 10، ص 124.

[1649] . كتاب مصباح الزائر، سيد بن طاووس، ص 413؛ نقل از كتاب نرگس( عليها السلام) همدم خورشيد، محمدباقر پورامينى، از مجموعه مادران نمونه، محمدباقر پورامينى، ص 643.