گفتار سوم: زيارتگاه‌هاى استان بغداد

آستان مقدس سلمان فارسى در مدائن (سلمان پاك)

مدائن (شهرها)، مجموعه‌اى از هفت شهر نزديك به يكديگر بوده كه ميان آنها، «تيسفون»، از همه مهم‌تر به‌شمار مى‌آمده است. اشكانيان پس از تصرف عراق در سال 141 پيش از ميلاد، به ساختن اين شهر اقدام نمودند. در اواخر دوره ساسانى، انوشيروان، مدائن را پايتخت خود قرار داد و در آن، كاخ معروف خود را بنا كرد.[1525]

اين شهر در صدر اسلام، همچنان شهر مهمى بود. اما به تدريج، اهميت خود را از دست داد و به روستا يا شهر كوچكى، تبديل شد. امروزه اين شهر در حدود چهل كيلومترى جنوب شرقى بغداد واقع است و با توجه به اينكه مرقد سلمان فارسى در آن قرار دارد، به «سلمان پاك» شناخته مى‌شود.

مهم‌ترين اثر باستانى به‌جا مانده در مدائن، بناى معروف به «ايوان مدائن» است كه بقاياى كاخ عظيم انوشيروان، پادشاه ساسانى، به شمار مى‌آيد و امروزه بيشتر بخش‌هاى آن، از بين رفته است. در منابع تاريخى دوره اسلامى، از اين كاخ به نام‌هاى طاق كسرى، ايوان كسرى و قصر ابيض (قصر سفيد) نيز ياد شده است. اين ايوان با ارتفاع 31 متر، از آثار برجسته معمارى اسلامى، از دوره پيش از اسلام و از طاق‌هاى بزرگ شناخته شده در جهان باستان، به شمار مى‌آيد.[1526]

همچنين مدائن دربرگيرنده تربت مطهر دو تن از ياران عظيم‌الشأن پيامبر (ص) و اميرمؤمنان على (ع)، يعنى سلمان محمدى (فارسى) و حذيفة بن يمان است كه كنار آنها، دو قبر ديگر نيز منسوب به عبدالله بن جابر انصارى و طاهر بن امام محمد باقر (ع)

[1525] . الموسوعة التاريخية الجغرافية، ج 12، ص 223.

[1526] . همان.