154. زيارتگاه سراج‌الدين رفاعى‌

سراج‌الدين رفاعى، از صوفيان طريقه رفاعيه و از علماى زمان خود بود كه به گفته وترى، نامش، محمد بن عبدالله بود و نسبش، به شيخ احمد رفاعى مى‌رسد.[1441] او تأليفاتى داشته است كه از ميان آنها، كتاب «صحاح الاخبار الفاطميه» در علم انساب، چاپ و منتشر شده است. از ديگر آثار وى نيز مى‌توان از كتاب‌هاى «سلاح المؤمن» در حديث، «البيان فى تفسير القرآن» و «النسخة الكبرى فيما خاض به اهل علم الحروف» و «جلاء القلب الحزين» در تصوف ياد كرد.[1442] از او، اشعار و اقوال حكمت‌آميزى را در تصوف، نقل كرده و كراماتى را نيز به وى نسبت داده‌اند.[1443] به گفته وترى، او در سال 885 ه. ق، در سن 92 سالگى، در بغداد از دنيا رفت و در صدريه اين شهر دفن شد و قبرش نيز زيارتگاه است.[1444]

گفتنى است مصطفى جواد، مدفون در اين زيارتگاه را شخص ديگرى به نام سراج‌الدين عمر بن على بن عمر حسينى قزوينى شافعى (از علماى اهل‌سنت در نيمه اول سده هشتم هجرى) دانسته است.[1445] او در سال 683 ه. ق، در قزوين به دنيا آمد و با پدرش، به واسط مهاجرت كرد. سپس در سال 700 ه. ق، به بغداد آمد و نزد علماى اين شهر، به سماع حديث پرداخت. پس از چندى، به شهرت رسيد و امامت مسجد خليفه در بغداد، به وى واگذار شد؛ تا اينكه در سال 750 ه. ق، در اين شهر از دنيا رفت و در مقبره خود، به خاك سپرده شد.[1446]

اما با توجه به اينكه وترى در كتاب «روضة الناظرين وخلاصة مناقب الصالحين» و بسيارى از ديگر كسانى كه زندگى‌نامه سراج‌الدين رفاعى را نوشته‌اند، از جمله زبرجدى در

[1441] . روضة الناظرين وخلاصة مناقب الصالحين، احمد بن محمد الوتري، ص 110.

[1442] . روضة الناظرين، ص 111.

[1443] . همان، صص 111 و 113.

[1444] . همان، ص 113.

[1445] . دليل خارطة بغداد المفصّل، ص 237.

[1446] . تاريخ ابن قاضي شهبة، ج 1، ص 697 و 698.