بگويد، يك سيلى بزند، يا يك روز او را حبس كند. هم چنين، اگر به اخذ ماليات پرداخت، بايد روى موازين اسلام، يعنى بر وفق قانون اسلام، عمل كند. حق ندارد يك شاهى اضافه بگيرد. نبايد بگذارد در بيت المال هرج و مرج واقع شود، و يك شاهى ضايع گردد. اگر فقيهى بر خلاف موازين اسلام كارى انجام داد. «نعوذ باللَّه» فسقى مرتكب شد، خود به خود از حكومت منعزل است، زيرا از امانتدارى ساقط شده است.

حاكم در حقيقت قانون است. همه در امان قانون‌اند، در پناه قانون اسلام‌اند. مردم و مسلمانان در دايره مقررات شرعى آزادند، يعنى بعد از آن كه طبق مقررات شرعى عمل كردند، كسى حق ندارد بگويد اينجا بنشين يا آنجا برو. اين حرفها در كار نيست. آزادى دارند و حكومت عدل اسلامى چنين است. مثل اين حكومتها نيست كه امنيت را از مردم سلب كرده‌اند. هر كس در خانه خود مى‌لرزد كه شايد الان بريزند و كارى انجام دهند. چنانكه در حكومت معاويه و حكومتهاى مانند آن امنيت را از مردم سلب نموده و مردم امان نداشتند. به تهمت يا صرف احتمال مى‌كشتند، تبعيد مى‌كردند، و حبس مى‌كردند حبسهاى طويل المدة چون حكومت اسلامى نبود. هر گاه حكومت اسلامى تأسيس شود، همه در سايه قانون با امنيت كامل به سر مى‌برند، و هيچ حاكمى حق ندارد بر خلاف مقررات و قانون شرع مطهر قدمى بردارد.

پس، معناى «امين» اين است كه فقها تمام امورى را كه اسلام مقرر داشته به طور امانت اجرا كنند، نه اين كه تنها مسأله بگويند. مگر امام مسأله گو بود و تنها بيان قانون مى‌كرد؟ مگر پيامبران مسأله گو بودند تا فقها در مسأله گويى امين آنها باشند؟ البته مسأله گويى و بيان قوانين هم يكى از وظايف فقهى است، لكن اسلام به قانون نظر «آلى» دارد، يعنى، آن را آلت و وسيله تحقق عدالت در جامعه مى‌داند، وسيله اصلاح اعتقادى و اخلاقى و تهذيب انسان مى‌داند. قانون براى اجرا و برقرار شدن نظم اجتماعى عادلانه به منظور پرورش انسان مهذب است. وظيفه مهم پيغمبران اجراى احكام بوده، و قضيه نظارت و حكومت مطرح بوده است.

روايت حضرت رضا (ع) را خواندم كه لو لم يجعل لهم اماماً قيّماً حافظاً مستودعاً، لدرست الملّة .. به طور قضيه كلى مى‌فرمايد براى مردم امامِ قيّمِ حافظِ امين لازم است. و در اين‌