مساقات آن است كه انسان درختهاى ميوهاى كه ميوه آن مال خود اوست يا اختيار ميوه آن با اوست تا مدت معينى به كسى واگذار كند كه تربيت نمايد و آب دهد و مقدارى كه قرار مىگذارند از ميوه آن بردارد.
مسأله 1 در معامله مساقات لازم نيست صيغه بخوانند، بلكه معاطات نيز در آن جارى است؛ يعنى اگر صاحب درخت به قصد مساقات آن را واگذار كند و كسى كه كار مىكند به همين قصد مشغول كار شود معامله صحيح است.
مسأله 2 مالك و كسى كه تربيت و آبيارى درختها را به عهده مىگيرد بايد بالغ و عاقل باشد و كسى آنها را مجبور نكرده باشد، و نيز بايد محجور نباشند به واسطه سفاهت، و مالك محجور نباشد به واسطه افلاس.
مسأله 3 مدت مساقات بايد معلوم باشد و اگر اول آن را معين كنند و آخر آن را موقعى قرار دهند كه ميوه آن سال بدست مىآيد صحيح است.
مسأله 4 در معامله مساقات بايد سهم هر كدام به طور مشاع، مثل نصف يا ثلث و يا ربع و امثال اينها باشد، و اگر قرار بگذارند كه مثلًا صد من از ميوهها مال مالك و بقيه مال كسى باشد كه كار مىكند معامله باطل است.
مسأله 5 در مساقات بايد مورد معامله اصول كاشته شده و ثابت باشد يعنى مساقات در بوته خربزه و خيار و مانند اينها صحيح نيست.
مسأله 6 بايد قرار معامله مساقات را پيش از ظاهر شدن ميوه بگذارند و اگر بعد از ظاهر شدن و رسيدن ميوه به طورى كه ميوه ديگر غير از نگهدارى و