گياه‌هاى معطر، نشستن زن در آب، استعمال شياف، تر كردن لباسى كه در بدن است، كشيدن دندان و هر كارى كه به واسطه آن از دهان خون بيايد، مسواك كردن به چوب تر، و نيز مكروه است انسان بدون قصد بيرون آمدن منى زن خود را ببوسد، يا كارى كند كه شهوت خود را به حركت آورد، و اگر به قصد بيرون آمدن منى باشد در صورتى كه منى بيرون آيد روزه او باطل مى‌شود.

جاهايى كه قضا و كفاره واجب است‌

مسأله 1658- اگر در روزه رمضان عمداً قى كند يا در شب جنب شود و به تفصيلى كه در مسأله 1630 گفته شد سه مرتبه بيدار شود و بخوابد و تا اذان صبح بيدار نشود فقط بايد قضاى آن روز را بگيرد و چنانچه عمداً اماله كند يا سر زير آب ببرد بنابر احتياط واجب بايد كفاره هم بدهد ولى اگر كار ديگرى كه روزه را باطل مى‌كند عمداً انجام دهد در صورتى كه مى‌دانسته آن كار روزه را باطل مى‌كند قضا و كفاره بر او واجب مى‌شود.

مسأله 1659- اگر به واسطه ندانستن مسأله كارى انجام دهد كه روزه را باطل مى‌كند، چنانچه مى‌توانسته مسأله را ياد بگيرد، بنابر احتياط واجب كفاره بر او ثابت مى‌شود و اگر نمى‌توانسته مسأله را ياد بگيرد يا اصلًا ملتفت مسأله نبوده يا يقين داشته كه فلان چيز روزه را باطل نمى‌كند، كفاره بر او واجب نيست.

كفاره روزه‌

مسأله 1660- كسى كه كفاره روزه رمضان بر او واجب است، بايد يك بنده آزاد كند يا به دستورى كه در مسأله بعد گفته مى‌شود دو ماه روزه بگيرد، يا شصت فقير را سير كند يا به هر كدام يك مُد كه تقريباً ده سير است طعام؛ يعنى گندم يا جو و مانند اينها، بدهد، و چنانچه اينها برايش ممكن نباشد، هر چند مد كه مى‌تواند به فقرا طعام بدهد و اگر نتواند طعام بدهد بايد استغفار كند، اگرچه مثلًا يك مرتبه بگويد:

«اسْتَغْفِرُاللَّه»

و