فقير نبوده چنانچه مالى را كه به او داده از بين نرفته باشد، بايد پس بگيرد و به مستحق بدهد و اگر نتواند بگيرد بايد از مال خودش فطره را بدهد و اگر از بين رفته باشد، در صورتى كه گيرنده فطره مى‌دانسته‌ [1] آنچه را گرفته فطره است، بايد عوض آن را بدهد و اگر نمى‌دانسته، دادن عوض بر او واجب نيست و انسان بايد دوباره فطره را بدهد.

مسأله 2031- اگر كسى بگويد فقيرم، نمى‌شود به او فطره داد، مگر آن كه از گفته او اطمينان پيدا شود [2] يا انسان بداند كه قبلًا فقير بوده است.

مسائل متفرقه زكات فطره‌

مسأله 2032- انسان بايد زكات فطره را به قصد قربت؛ يعنى براى انجام فرمان خداوند عالم، بدهد و موقعى كه آن را مى‌دهد، نيت دادن فطره نمايد.

مسأله 2033- اگر پيش از ماه رمضان فطره را بدهد صحيح نيست و احتياط واجب آن است كه در ماه رمضان هم فطره را ندهد. ولى اگر پيش از رمضان يا در ماه رمضان به فقير قرض بدهد و بعد از آن كه فطره بر او واجب شد، طلب خود را بابت فطره حساب كند مانعى ندارد.

مسأله 2034- گندم يا چيز ديگرى را كه براى فطره مى‌دهد، بايد به جنس ديگر يا خاك مخلوط نباشد و چنانچه مخلوط باشد، اگر خالص آن‌ [3] به يك صاع كه تقريباً سه كيلو است برسد، يا آنچه مخلوط شده به قدرى كم باشد كه قابل اعتنا نباشد اشكال ندارد.

[1] اگر او احتمال مى‌داده كه زكات است بعيد نيست عوض بر او واجب باشد.

[2] يا گمان پيدا كند از ظاهر حالش كه فقير است.

[3] اگر مقدار يك صاع مخلوط باشد به چيزى كه خالص كردن آن محتاج به خرج يا كار زايدبر متعارف باشد، مثل اين كه يك صاع گندم مخلوط به چندين من خاك باشد دادن آن كفايت نمى‌كند.