آورد و اگر مشغول ركن بعد شده نمازش باطل است، مثلًا اگر پيش از ركوع ركعت بعد يادش بيايد كه دو سجده را به‌جا نياورده، بايد به‌جا آورد و اگر در ركوع يا بعد از آن يادش بيايد نمازش باطل است.

مسأله 1186- اگر شك كند عملى را كه ركن نيست به‌جا آورده يا نه چنانچه مشغول كارى كه بعد از آن است شده، بايد به شك خود اعتنا نكند، مثلًا موقعى كه مشغول خواندن سوره است، اگر شك كند كه «حمد» را خوانده يا نه، بايد به شك خود اعتنا نكند، و اگر بعد يادش بيايد كه آن را به‌جا نياورده در صورتى كه مشغول ركن بعد نشده، بايد به‌جا آورد و اگر مشغول ركن بعد شده نمازش صحيح است. بنابراين اگر مثلًا در قنوت يادش بيايد كه «حمد» را نخوانده، بايد بخواند و اگر در ركوع يادش بيايد نماز او صحيح است.

مسأله 1187- اگر شك كند كه سلام نماز را گفته يا نه، يا شك كند درست گفته يا نه، چنانچه مشغول تعقيب نماز يا مشغول نماز ديگر شده، يا به واسطه انجام كارى كه نماز را به‌هم مى‌زند، از حال نمازگزار بيرون رفته، بايد به شك خود اعتنا نكند و اگر پيش از اينها شك كند، بايد سلام را بگويد [1].

2- شك بعد از سلام‌

مسأله 1188- اگر بعد از سلام نماز شك كند كه نمازش صحيح بوده يا نه، مثلًا شك كند ركوع كرده يا نه، يا بعد از سلام نماز چهار ركعتى شك كند كه چهار ركعت خوانده يا پنج ركعت به شك خود اعتنا نكند، ولى اگر هر دو طرف شك او باطل باشد، مثلًا بعد از سلام نماز چهار ركعتى شك كند كه سه ركعت خوانده يا پنج ركعت، نمازش باطل است.

[1] اگر سلام را گفته و شك كرده درست گفته يا نه در همه صورت‌هايى كه ذكر شد به شكش اعتنا نكند.