آمده است كه: «هرگاه كسى مؤونهاى را بخرد و پس از گذشت سال آن را بفروشد بايد خمس آن را فوراً بدهد» مستدعى است بيان فرمائيد: اولًا: آيا اين حكم اختصاص به قيمت خريد دارد و مبلغ مازاد بر خريد نفع جديد و جزء درآمد همان سال فروش حساب مىشود و يا آنكه اداء خمس نفع هم فورا واجب است؟
ثانياً: آيا اين حكم مختص به مورديست كه مؤونه از ربح سنه خريدارى شود و يا در جايى هم كه از پول مخمس و يا ارث خريده شود جريان دارد؟
ج مسأله- 1- هرگاه چيزى را براى مؤونه از ربح سال تهيه كند و آن را در سال بعد بفروشد واجب است خمس آن را به قيمت فروش فوراً بدهد.
مسأله- 2- به چيزى كه از مال مخمس يا ارث يا مال ديگرى كه متعلق خمس نيست تهيه مىشود خمس تعلق نمىگيرد مگر آنكه آن را بفروشد و از آن ربح به دست آيد كه در اين صورت به ربح آن خمس تعلق نمىگيرد اگرچه آن را به بيش از قيمت خريد فروخته باشد.
س 38- درمورد مؤونهاىكه از ارباح مكاسب تهيه شود وپس ازسال خمسى [1] بفروشند فرمودهايد بايد خمس بدهند در صورتى كه در مورد چيزى كه از مؤونه بودن خارج شود مانند زيورآلات زنان احتياط واجب فرمودهايد آيا اين مورد هم از باب احتياط است؟
ج در هر دو صورت وقتى كه از مؤونه بودن خارج شود خمس واجب است.
س 39- آيا مطالباتى را كه شخص در رأس سال خمسش بر عهده مردم دارد و مطمئن به وصول آنها هست لكن مدتدار است و زمان وصولش سال آينده است جزء درآمد و موجودى همين سال محسوب مىشود؟
ج در مفروض سؤال اگر بابت فروش نسيه مال التجارة باشد جزء درآمد سال وصول محسوب است.
س 40- آيا شخص مىتواند رأس سال خمسش را تغيير دهد؟ و كيفيت آن چگونه است؟
[1] مقصود از سال خمسى، همان وقتى است كه شخص همه ساله طبق موازين شرعيه به حسابخود رسيدگى مىنمايد.