جزو مؤونه حساب مى‌شود، خريدارى مى‌نمايد ولى پول آنها را در رأس سال نپرداخته و بدهكار است؛ آيا مى‌تواند بدهكارى خود را از ربح آن سال كسر و استثناء كند يا خير؟ ضمنا چنانچه اجناس خريدارى شده را مدّت دار خريده و بايد در سال آينده پرداخت نمايد ولى چون از مؤونه امسال است، در اين صورت مى‌تواند از ربح سال كسر نمايد يا اين كه نمى‌تواند و بايد ربح به دست آمده كاملا تخميس شود؟

ج‌

- بدهى بر مؤونه سال از ربح بين سال كسر مى‌شود ولى چنانچه بدهى را بايد به اقساط بپردازد، اقساط هر سال از مؤونه آن سال محسوب مى‌شود.

س 169

- اگر در ضمن سال خمسى، اموالى كه مورد معامله و كسب است به سرقت رفت يا تلف غير عمدى شد، آيا در آخر سال مجموع موجودى فعلى را نسبت به موجودى مخمّس اوّل سال ملاحظه كند يا اين كه بايد از مخمّس سال گذشته قيمت اموال سرقت شده يا تلف شده را كسر كند (در حالى كه در اوّل سال عين آن اموال شايد نبوده است يا بعضى بوده) و بعد ملاحظه نسبت را بكند تا اضافه را خمس دهد و اگر مقدار سرقت شده را كاملا نمى‌داند چگونه محاسبه كند؟

ج‌

- اگر سرمايه يا مال التّجارة قسمتى در وسط سال تلف شود و يا آن كه در معامله‌اى زيان پيدا شود، از بقيّه در آمد همان رشته كسب جبران مى‌شود و در آخر سال باقيمانده در آمد پس از كسر تمام خسارات حساب مى‌شود.