س 405

- اين جانب مدّت چهل و پنج سال است كه در تهران مقيم مى‌باشم ولى متناوبا هر چند وقت يك بار به شهرستان محلّ تولدم مى‌روم و از آنجا هم اعراض نكرده‌ام؛ فتواى حضرت امام در مورد احكام وطن؛ براى من و فرزندانم چيست؟

ج‌

- در وطن اصلى تا از آن اعراض نكرديد، نماز و روزه تمام است و فرزندان اگر آن محل، وطنشان نبوده، در آنجا حكم مسافر دارند.

س 406

- حدود سال 1330 در تهران به دنيا آمدم و بعد از 27 سال زندگى در تهران، ازدواج كرده و چند سالى است كه به قزوين رفته‌ام، مرتبا هفته‌اى يك بار براى ديدن پدر و مادرم به تهران، و هفته‌اى يك بار هم براى ديدن اقوام شوهرم به شهرستان ديگرى مى‌رويم و به همين علّت از نظر خواندن نماز و گرفتن روزه دچار مشكل شده‌ايم؛ آيا مى‌توانم هم تهران و هم قزوين را وطن خود اختيار كنم؟ يا اين كه بايد در قزوين قصد اقامت ده روز كنم و به خانه پدر و مادرم نروم؟!

ج‌

- بيش از يك وطن داشتن مانع ندارد و تهران كه وطن اصلى شما بوده تا اعراض نكرديد به حكم وطن باقى است و در قزوين اگر بناى زندگى دائمى نداريد حكم سفر مترتّب است كه بدون نيّت اقامت ده روز، نماز قصر است و روزه صحيح نيست.

س 407

- چند سالى در شهرى مشغول كار و تحصيل بوده و آنجا را وطن‌