مقدمه ناشر

بسم الله الرحمن الرحيم‌

الحمد لله رب العالمين و الصلاة و السلام على محمد و آله الطاهرين‌

سنّت «اربعين» نويسى به معناى شرح چهل حديث برگزيده، در ميان عالمان اسلامى، آموزه‌اى است برگرفته از سخن سرور كائنات رسول خاتم محمد مصطفى صلى الله عليه و آله و سلم كه فرمود: «

من حفظ على امتي أربعين حديثا مما يحتاجون إليه في أمر دينهم، بعثه الله يوم القيامة فقيها عالما

». عالمان شيعه و سنّى در تأسّى به اين كلام نورانى نبوى، كتب و رسائل فراوان و پرتعدادى پديد آورده‌اند كه شايد قديمى‌ترين كتاب اربعين به سده چهارم قمرى مى‌رسد و كتاب «اربعين حديث» يا «شرح چهل حديث» امام خمينى (س) در راستاى همين سنّت اسلامى و عمل به اين سخن نبوى است.

از جانب ديگر، يكى از دروس متداول در حوزه‌هاى علميه كه توسط علماى عامل و بزرگان اهل معرفت ارائه مى‌گرديد، درس اخلاق بوده كه آميزه‌اى از علم اخلاق اسلامى بر پايه احاديث نورانى معصومين عليهم السلام و نصايح تأثيرگذار بر اساس انفاس قدسيه استاد بوده است. امام خمينى (س) نيز چند سال در سال‌هاى ميانى بين رحلت آيت اللَّه العظمى حاج شيخ عبدالكريم حائرى يزدى قدس سره (1355 ش) تا هجرت آيت اللَّه العظمى حاج سيد حسين طباطبايى بروجردى قدس سره (1323 ش) به قم، در مدرسه ملاصادق و سپس فيضيه براى طلاب و گروهى از غير طلبه‌ها، درس اخلاق مى‌فرمودند و علاوه بر تدريس فلسفه و عرفان و سطوح عاليه فقه و اصول، به تربيت روحى و تهذيب نفوس طلاب و فضلاى حوزه علميه قم اهتمام داشتند.