حديث سازان رسوا مي شوند!

نقل شده است كه پس از آنكه مامون دخترش را به امام جواد تزويج كرد در مجلسي كه مامون و امام و يحيي بن اكثم و گروه بسياري در آن حضور داشتند، يحيي‌به امام گفت:

روايت‌ شده است كه جبرئيل به حضور پيامبر رسيد و گفت: يا محمد! خدا به شما سلام مي‌رساند و مي‌گويد: «من از ابوبكر راضي هستم، از او بپرس كه آيا او هم از من راضي است؟» نظر شما درباره اين حديث چيست؟ (9)



امام فرمود: من منكر فضيلت ابوبكر نيستم، ولي كسي كه اين خبر را نقل مي‌كند بايد خبر ديگري را نيز كه پيامبر اسلام در حجة الوداع بيان كرد، از نظر دور ندارد.



پيامبر فرمود: «كساني كه بر من دروغ مي‌بندند، بسيار شده‌اند و بعد از من نيز بسيار خواهند بود. هر كس به عمد بر من دروغ ببندد، جايگاهش در آتش خواهد بود. پس چون حديثي از من براي شما نقل شد، آن را به كتاب خدا و سنت من عرضه كنيد، آنچه را كه با كتاب خدا و سنت من موافق بود، بگيريد و آنچه را كه مخالف كتاب خدا و سنت من بود، رها كنيد.»



امام جواد افزود: اين روايت (درباره ابوبكر) با كتاب خدا سازگار نيست، زيرا خداوند فرموده است: «ما انسان را آفريديم و مي‌دانيم در دلش چه چيز مي‌گذرد و ما از رگ گردن به او نزديكتريم‌.» (10)

آيا خشنودي و ناخشنودي ابوبكر بر خدا پوشيده بوده است تا آن را از پيامبر بپرسد؟ ! اين عقلا محال است.



يحيي گفت: روايت‌شده است كه: «ابوبكر و عمر در زمين، مانند جبرئيل در آسمان هستند.»



حضرت فرمود: درباره اين حديث نيز بايد دقت ‌شود، چرا كه جبرئيل و ميكائيل دو فرشته مقرب درگاه خداوند هستند و هرگز گناهي از آن دو سر نزده است ‌و لحظه ‌اي از دايره اطاعت ‌خدا خارج نشده ‌اند، ولي ابوبكر و عمر مشرك بوده ‌اند، و هر چند پس از ظهور اسلام مسلمان شده ‌اند، اما اكثر دوران عمرشان را در شرك و بت پرستي سپري كرده ‌اند، بنابر اين محال است كه خدا آن دو را به جبرئيل و ميكائيل تشبيه كند.



يحيي گفت: همچنين روايت‌شده است كه: «ابو بكر و عمر دو سرور پيران اهل بهشتند.» (11) درباره اين حديث چه مي‌گوييد؟



حضرت فرمود: اين روايت نيز محال است كه درست‌ باشد، زيرا بهشتيان همگي جوانند و پيري در ميان آنان يافت نمي‌شود (تا ابوبكر و عمر سرور آنان باشند!) اين روايت را بني اميه، در مقابل حديثي كه از پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله و سلم درباره حسن و حسين -عليهما السلام- نقل شده است كه «حسن و حسين دو سرور جوانان اهل بهشتند»، جعل كرده ‌اند.



يحيي گفت: روايت‌ شده است كه «عمر بن خطاب چراغ اهل بهشت است.‌»



حضرت فرمود: اين نيز محال است؛ زيرا در بهشت، فرشتگان مقرب خدا، آدم، محمد صلي الله عليه و آله و سلم و همه انبيا و فرستادگان خدا حضور دارند، چطور بهشت ‌با نور اينها روشن نمي‌شود ولي با نور عمر روشن مي‌گردد؟!



يحيي اظهار داشت: روايت‌ شده است كه «سكينه‌» به زبان عمر سخن مي‌گويد (عمر هر چه گويد، از جانب ملك و فرشته مي‌گويد.)



حضرت فرمود: من منكر فضيلت عمر نيستم؛ ولي ابوبكر، با آنكه از عمر افضل است، بالاي منبر مي‌گفت: «من شيطاني دارم كه مرا منحرف مي‌كند، هرگاه‌ ديديد از راه راست منحرف شدم، مرا به راه درست ‌باز آوريد».



يحيي گفت: روايت‌ شده است كه پيامبر فرمود: «اگر من به پيامبري مبعوث نمي‌شدم، حتما عمر مبعوث مي‌شد.» (12)



امام فرمود: كتاب خدا (قرآن) از اين حديث راست ‌تر است، خدا در كتابش فرموده است: «به خاطر بياور هنگامي را كه از پيامبران پيمان گرفتيم، و از تو و از نوح... » (13) از اين آيه صريحا بر مي‌آيد كه خداوند از پيامبران پيمان گرفته است، در اين صورت چگونه ممكن است پيمان خود را تبديل كند؟ هيچ يك از پيامبران به قدر چشم به هم زدن به خدا شرك نورزيده‌ اند، چگونه خدا كسي را به پيامبري مبعوث مي‌كند كه بيشتر عمر خود را با شرك به خدا سپري كرده است؟! و نيز پيامبر فرمود: «در حالي كه آدم بين روح و جسد بود (هنوز آفريده نشده بود) من پيامبر شدم.‌»



باز يحيي گفت: روايت ‌شده است كه پيامبر فرمود: «هيچگاه وحي از من قطع نشد، مگر آنكه گمان بردم كه به خاندان خطاب (پدر عمر) نازل شده است.‌»، يعني نبوت از من به آنها منتقل شده است.



حضرت فرمود: اين نيز محال است، زيرا امكان ندارد كه پيامبر در نبوت خود شك كند، خداوند مي‌فرمايد: «خداوند از فرشتگان و همچنين از انسانها رسولاني بر مي‌گزيند.» (14) (بنابر اين، با گزينش الهي، ديگر جاي شكي براي پيامبر در باب پيامبري خويش وجود ندارد.)



يحيي گفت: روايت‌ شده است كه پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم فرمود: «اگر عذاب نازل مي‌شد، كسي جز عمر از آن نجات نمي‌يافت.‌»



حضرت فرمود: اين نيز محال است، زيرا خداوند به پيامبر اسلام فرموده است: «و مادام كه تو در ميان آنان هستي، خداوند آنان را عذاب نمي‌كند و نيز مادام كه استغفار مي‌كنند، خدا عذابشان نمي‌كند.» (15) بدين ترتيب تا زماني كه پيامبر در ميان مردم است و تا زماني كه مسلمانان استغفار مي‌كنند، خداوند آنان را عذاب نمي‌كند. (16)







9) علامه اميني در كتاب الغدير (ج 5، ص 321) مي‌نويسد: اين حديث دروغ و از احاديث مجعول محمد بن بابشاذ است.

10) «و لقد خلقنا الانسان و نعلم ما توسوس به نفسه و نحن اقرب اليه من حبل الوريد» (سوره ق: 16) .

11) علامه اميني اين حديث را از برساخته‌هاي «يحيي بن عنبسة‌» شمرده و غير قابل قبول مي‌داند، زيرا يحيي شخصي جاعل حديث و دغلكار بوده است (الغدير، ج 5، ص 322) . «ذهبي‌» نيز «يحيي بن عنبسه‌» را جاعل حديث و دغلكار و دروغگو مي‌داند و او را معلوم الحال شمرده و احاديثش را مردود معرفي مي‌كند (ميزان الاعتدال، الطبعة الاولي، تحقيق: علي محمد البجاوي، دار احياء الكتب العربية، 1382 ه. ق، ج 4، ص 400) .



12) علامه اميني ثابت كرده است كه راويان اين حديث دروغگو بوده ‌اند (الغدير، ج 5، ص 312 و 316) .

13) «و اذ اخذنا من النبيين ميثاقهم و منك و من نوح‌» (سوره احزاب: 7)

14) «الله يصطفي من الملائكة رسلا و من الناس‌» (سوره حج: 75)

15) «و ما كان الله ليعذبهم و انت فيهم و ما كان الله معذبهم و هم يستغفرون‌» (سوره انفال: 33)



16) طبرسي، احتجاج، نجف، المطبعة المرتضوية، 1350 ه. ق، ج 2، ص 247-248-مجلسي، بحار الانوار، الطبعة الثانية، تهران، المكتبة الاسلامية، 1395 ه. ق، ج 50، ص 80-83-قرشي، سيد علي اكبر، خاندان وحي، چاپ اول، تهران، دار الكتب الاسلامية، 1368 ه. ش، ص 644-647-مقرم، سيد عبد الرزاق، نگاهي گذرا بر زندگاني امام جواد-عليه السلام-، ترجمه دكتر پرويز لولاور، مشهد، بنياد پژوهشهاي اسلامي آستان قدس رضوي، 1370 ه. ش، ص 98-100.