انسان ناآشنا و بيگانه با غيب در هنگام قضا و داورى پيرامون نسبت معرفت دينى و معرفت علمى همانند آن كسى است كه بيرون از حوزه ديانت قرار گرفته و قصد شناسايى جريان آن را دارد همين ناآشنايى به درون است كه او را در معرض خطر قياس اسلام و قرآن با كليسا و انجيل تحريف شده آن قرار مى دهد

قبلا گذشت كه معرفت شناس هرگز نمى تواند پيوند خود را با هستى شناسى قطع نمايد , او وقتى بى توجه به وجود غيب و لوازم آن به تبيين و تحليل معارف دينى مى پردازد بى آن كه بداند و يا اقرار نمايد , بلكه عليرغم انكار تفكر مادى , از منكرين غيب و در رديف تحليلگران مادى قرار گرفته است , زيرا معرفت شناس در هنگام نظاره و داورى ديگران گام در فضاى بازى گذارده است , و از اينرو در جايگاه داورى خود از هوايى تنفس مى كند كه دنياى او و بازيگران را پيوند مى دهد , آن سقف نهايى كه فضاى ورزشگاه را پوشش مى دهد همان طاق مقرنسى است كه هستى شناسى و جهان شناسى ناميده مى شود و اين قاضى كه ضمن نگاه داورانه داورى مى نمايد , معيار نفى و اثبات او و ميزان حاكم و محكوم كردن و مدار راجح و مرجوح پنداشتن و ترازوى نظر دادن او همه و همه در محدوده قوانين خاص داورى و در برنامه هاى معين و اصول خاص بازيگرى است و هرگز داور خود را از اصول پذيرفته شده بى نياز نمى يابد و آنكه خود را موظف به پذيرش اصول كلى نمى داند حق قضا هم ندارد بلكه چون كودك ناآشنا بهره حسى و بصرى مى برد نه حظ داورى او فقط