یادداشتهای استاد مطهری، ج 1، ص: 46

یادداشت آرمان پیامبران - عدالت

1. هر چیزی در این جهان هدف و آرمانی دارد. لااقل این قاعده در جریانهای اجتماعی بشر هست. ظهور پیامبران و رسالت آنان براساس چه هدف و آرمانی بوده است و چه خلئی را در زندگی بشر خواستهاند پر کنند؟.

نمیخواهیم درباره نظر دیگران در این موضوع بحث کنیم، میخواهیم در این باره بحث کنیم که خود پیامبران در این زمینه چه ادعایی داشتهاند و چه آرمان و هدفی را ابراز داشتهاند؟ سپس ببینیم آیا آرمان و هدفی که آنها برای خود معرفی کردهاند هدف و آرمانی است که فقط از آنها ساخته است و از دیگران و از نیروی دیگری غیر از نیروی آنان (یعنی دین) تحقق بخشیدن و عملی ساختن آن هدف و آرمان میسر نیست یا هست؟ بدیهی است که اگر از غیر آنها ساخته باشد و بهتر هم ساخته باشد دلیلی بر صحت دعوای آنها نیست ولی اگر واقعاً فقط آنها و وابستگان به آنها هستند که تحقق بخش این آرمان و آرزو میباشند و بدون آنها محقق نمیشود جا دارد که به حقانیت دعوای آنها اذعان کنیم.

پس، از خودشان بپرسیم و لااقل قرآن را به عنوان سخنگوی همه رسالتها بپذیریم. قرآن، هدف انبیاء را در دو قسمت اصلی خلاصه میکند:

دعوت به خدا و اینکه خدا را حاکم بر ضمیر مردم قرار دهند و توحید را در عمق وجدان مردم وارد کنند و بشر را در یک خط سیر معنوی به سوی خداوند بکشانند، و دیگر برقرار ساختن عدل در میان مردم.

البته مسأله تزکیه و تهذیب نفوس و اخلاق مردم و همچنین عبادت و پرستش هم هست. اما هم تهذیب نفس و هم عبادت مقدمه است برای تقرب به حق از یک طرف و برقراری عدالت از طرف دیگر.

البته میتوان گفت هدف انبیاء این است که مردم سعادتمند شوند