اینجا حافظ چه میخواهد بگوید؟ خیلی واضح است. در دهها شعر دیگر قرینه دارد. ترجیح عالم عرفان است بر عالم فلسفه، ترجیح راه عشق است بر راه عقل.

تنها حافظ این حرف را نزده، همه عرفا این حرف را میزنند. اختلاف فیلسوف و عارف در این است. فیلسوف هم میخواهد به راز جهان پی ببرد، عارف هم میخواهد به راز جهان پی ببرد؛ او هم میخواهد به حقیقت برسد، این هم میخواهد به حقیقت برسد؛ اما فیلسوف بعد از سالهای خیلی زیاد، آخر عمرش که میرسد میبینید که اظهار عجز میکند، میگوید: «معلومم شد که هیچ معلوم نشد» (میگویند از فخر رازی است) یا بوعلی میگوید:

یا خیام میگوید:

عارف میخواهد بگوید که اگر کسی خیال کند از راه حکمت و فلسفه که راه عقل و فکر است انسان به آن هدف خودش که پی بردن به رمز و راز هستی است میرسد اشتباه میکند، راه عشق را باید طی کند که راه عرفان و سلوک است. در راه عقل، انسان خودش یک جا ایستاده فکرش میخواهد کار کند، در راه عشق انسان به تمام وجودش به سوی او پرواز میکند. این است که میگوید: