وارد شدن یک فرد در تاریخ

بحث امشب من، هم به مناسبت زمان که شب عاشوراست و هم به مناسبت ادامه بحثهای دو شب گذشته، درباره نقش حادثه کربلا در تحول تاریخ اسلامی است. به عبارت دیگر امام حسین علیه السلام با این نهضتی که کرد آیا وارد تاریخ اسلام شد یا نشد؟ اینکه عرض میکنم وارد تاریخ اسلام شد یا نه، به معنی این است که یک فرد اگر در تاریخ زمان خودش عامل مؤثری نباشد و نقش مؤثری نداشته باشد و آینده را نسازد، او عملًا واردِ در تاریخ نیست و نبوده است. همیشه در روی زمین میلیونها و مثل حالا میلیاردها انسان زندگی میکنند ولی اکثریت این انسانها وارد تاریخ نمیشوند، در تاریخ گم میشوند. در زمان خودشان در یک محیط بسیار محدود و کوچک، در یک شعاع کوتاه، مانند حبابی که بر روی آب پیدا بشود هستند؛ یعنی پدر و مادر و برادران و خواهران و همسایگان و طرفهای معامله و همشاگردیهای مدرسه و همسفرهای مکه، یک عده مردم محدودی او را میشناسند؛ همین مقدار برای دیگران وجود دارد. بعد که میمیرد، تا چند سالی ممکن است اسمی از او برده شود. صد سال که بگذرد احدی نمیداند- حتی اگر از نوهها و نبیرههای خود او بپرسیم اصلًا نمیدانند- که چنین آدمی در دنیا وجود داشته یا وجود نداشته، یعنی در تاریخ گم میشود.

شما در تاریخ گذشته- از دورهای که تاریخ سراغ میدهد، از ادوار تاریخی تا کنون- چند نفر را میتوانید با اسم و رسم نشان بدهید؟ بسیار محدود است. انبیا هستند که اسمشان باقی است، گروهی از فلاسفه هستند که وارد تاریخ شدهاند، گروهی از علما، مخترعین و مبتکرین هستند که وارد تاریخ شدهاند، گروهی از سرداران هستند که وارد تاریخ شدهاند. در هر علمی از علوم عده زیادی وارد تاریخ شدهاند و اسمشان و