نهضتهای حقیقی ویژه پیامبران و اتباع آنهاست

بنابراین بالا رفتن سطح شعور عمومی هم کافی نیست. واقعاً وقتی که انسان تاریخها را مطالعه میکند کمکم مطمئن میشود هر عمل انسانی واقعی که در آن صداقت وجود داشته است یا از ناحیه پیامبران است یا از ناحیه اتباع پیامبران. هر نهضتی که در آن پیامبران شرکت نداشتهاند حقیقت هم در آن وجود نداشته است.

چندی پیش کتاب تاریخ آلبرماله و کتاب نگاهی به تاریخ جهان نهرو را مطالعه میکردم؛ در هر دو مطلبی دیدم که برای من خیلی عجیب بود. مسئله به اصطلاح الغای بردگی در آمریکا را مطالعه میکردم. تا حالا برای خود من شکی در این مطلب نبود که در آمریکا آن وقتی که بردگی را الغاء کردند فقط یک عامل انسانی در کار بوده است یعنی انگیزه انسانی داشتند و روی شرافت انسانی این کار را کردند.

بعد دیدم اصلًا قضیه جور دیگری بوده؛ تضادی بوده میان آمریکای شمالی و آمریکای جنوبی؛ منافع آمریکای جنوبی اقتضا میکرد برده داشته باشد ولی منافع اقتصادی آمریکای شمالی ایجاب میکرد اصلًا برده نباشد و بردگی الغاء بشود. این جنگ و این الغاء هم به خاطر منافع بوده است و چون از روی حقیقت و صداقت نبود و فقط فرمول بود هنوز هم اولاد همان بردگان در آمریکا بدون اینکه اسم بردگی روی آنها باشد از برده بدترند، همین سیاههایی که الآن هستند و هنوز هم آمریکا تسلیم نمیشود؛ برای اینکه گندمنمایی و جوفروشی در کار بوده است.

شما مسئله حقوق زن و آزادی زن را در امروز میبینید و میشنوید که اروپاییها پیشقدم شدند، برای زن حق مالی قائل شدند، چنین و چنان کردند. وقتی انسان تاریخ این مسئله را درست میخواند میبیند در این هم باز یک خرده شیشهای وجود داشته است، چه خردهشیشهای! ویل