است. میگوید: یا ایهَا الَّذینَ امَنُوا اسْتَجیبوا لِلَّهِ وَ لِلرَّسولِ اذا دَعاکمْ لِما یحْییکمْ [1]. ای مردم! ندای این پیغمبر را بپذیرید، این پیغمبری که شما را دعوت میکند به آن حقیقتی که شما را زنده میکند.

این پیغمبر برای شما یک اسرافیل است، یک محیی است، تعلیمات او زندگیبخش و حیاتبخش است.

از شما میپرسم خاصیت حیات چیست؟ اصلًا حیات یعنی چه؟ قرآن درباره مردم جاهلیت میگوید اینها امواتند. انَّک لاتُسْمِعُ الْمَوْتی [2]. وَ ما انْتَ بِمُسْمِعٍ مَنْ فِی الْقُبورِ [3]. میگوید: این مردمی که میبینی، مردههایی هستند متحرک، مردههایی هستند که بجای اینکه زیر خاک باشند دارند روی زمین راه میروند، مرده متحرّک هستند، به اینها زنده نمیشود گفت. ولی به مسلمین میگوید بیایید این تعلیمات را بپذیرید. خاصیت این تعلیمات این است که به شما جان و نیرو میدهد و حیات میبخشد. خاصیت حیات چیست؟ شما از هر عالم و فیلسوفی که حیات را تعریف میکند، بپرسید به چه چیز میشود گفت حیات و زندگی؟ اصلًا معنی حیات و زندگی چیست؟ البته کسی مدعی نمیشود که حقیقت و ماهیت حیات را تعریف کند ولی حیات را از روی آثارش میشناسند و این جور به شما خواهند گفت: حیات یعنی حقیقت مجهولالکنهی که دو خاصیت دارد، یکی آگاهی و دیگری جنبش.

انسان به هر نسبت که آگاهی بیشتری دارد حیات بیشتری دارد، به هر نسبت که تحرّک و جنبش بیشتری دارد حیات بیشتری دارد، و به هر نسبت که آگاهی کمتری دارد و بیخبرتر است مردهتر است، به هر نسبت که ساکنتر است مردهتر است. به هر نسبت که بیخبری را بیشتر

[1]. انفال/ 24.

[2]. نمل/ 80.

[3]. فاطر/ 22.