آن رأی بدهد؟این بار به سؤال سومی میخواهیم بپردازیم و آن سؤال این است که صرف نظر از دموکراتیک بودن جمهوری اسلامی و صرف نظر از این که صحیح است که سؤال از آری یا نه بکنیم، چرا آری یا نه را در باره جمهوری اسلامی میکنیم، چرا مردم را مخیر نمیکنیم که به جمهوری مطلق رأی آری یا نه بدهند، چرا نمیپرسیم که آیا با جمهوری در برابر سایر روشهای حکومتی موافقید یا خیر؟ این سؤالی است که من الان میخواهم با جناب آقای مطهری مطرح کنم و به بحث بگذاریم: جناب آقای مطهری! خواهش میکنم که نظرتان را در این باب ذکر بفرمایید که چرا سؤال از جمهوری اسلامی است که مردم میخواهند یا نمیخواهند و چرا سؤال از خود جمهوری به تنهایی نیست؟

استاد: بله، این را من هم شنیدهام و گاهی این [نحو نظر خواهی] را نوعی پیشداوری تلقی میکنند. بنده فکر میکنم که بهتر است مطلب را از یک نقطه دیگر شروع کنیم تا به اینجا برسیم و آن این است که ببینیم آیا مردم ایران انقلاب کردهاند یا انقلاب اسلامی کردهاند. اگر مردم ایران انقلاب کردهاند، انقلاب مطلق، بعد از انقلاب آنچه هم که مردم ایران میخواهند جمهوری مطلق است و اما اگر واقعا مردم ایران انقلاب اسلامی کردهاند یعنی انقلابشان صبغه اسلامی دارد [1] [آنچه میخواهند جمهوری اسلامی است بنابراین باید ببینیم] اکثریت قاطع و قریب به اتفاق مردم که در این انقلاب شرکت داشتند آیا انقلابشان صبغه اسلامی داشته یا نداشته است؟ با اجازه شما اول به طور مختصر تعریف سادهای از انقلاب میکنیم، بعد به نظریاتی که به طور کلی از جنبه فلسفه تاریخ در باره انقلاب میشود داد اشارهای میکنیم، آنوقت به تحلیل انقلاب ایران میپردازیم. - ببخشید، میتوانم بپرسم که این نظر شما در مورد هر انقلابی صادق است؟

[1]. البته نباید بگوییم صد در صد؛ ضرورتی ندارد که یک انقلاب صد در صد یک صبغه خاص داشتهباشد.