مستبدها و استعمارگرها سالهای زیادی از ناآگاهی و بیخبری مردم استفاده میکردند. مردمْ ناآگاه و بیخبر بودند، او هر کاری دلش میخواست میکرد، هر جنایتی مرتکب میشد. اگر جنایتی در یک شهر مرتکب میشد شهر دیگر خبردار نبود و در خود آن شهر هم یک عده متوجه میشدند و یک عده متوجه نمیشدند.

استعمار غرب سالها بلکه قرنها کوشش میکرد در بیخبر نگه داشتن مردم. تا مردم بیخبر بودند خیال او راحت بود. مَثَل معروف میگوید: «دزد دشمن مؤذّن است» چرا؟ چون تا مردم خوابند دزد میتواند دستبرد بزند ولی وقتی که مؤذن رفت بالای مناره و فریاد کرد: اللَّه اکبر، اللَّه اکبرنقش سید جمال در آگاه کردن ملتهای مسلمان

یک آدم آگاه هم که در میان مردم پیدا شود، میلیونها نفر را آگاه میکند. شما ببینید یک سید جمال در صد سال پیش پیدا شد، یک سید یک لا قبا، یک سید تک، هیچ چیز هم نداشت، هیچ وسیلهای نداشت. یک طلبه چند سالی در قزوین، مختصری در تهران، چهار سالی هم در نجف تحصیل کرد. سر پرشوری داشت. به فکر آگاهسازی ملل مسلمان افتاد. راه افتاد با آن مشکلاتی که مسافرتها در آن زمان داشت. اکثر کشورهای اسلامی را گردش کرد و از نزدیک مطالعه نمود. ایران را کهخودش ایرانی بود دیده بود. به ترکیه رفت. آن زمان، دوره عثمانی بود. ترکیه مرکز خلافت اسلامی بود و همه کشورهای اسلامی غیر از ایران که شیعه بود زیر نفوذ