آیندۀ انقلاب اسلامی ایران، ص : 1 80

تفسیر معنویت به مادیت!

متأسفانه گاهی دیده میشود که در بعضی از نوشتههای امروزی و در برخی از تفسیرهایی که درباره قرآن نوشته میشود، آنچه که معنویت است تفسیر به مادیت میکنند و با این کار به حساب خودشان برای اسلام فرهنگ انقلابی تدوین میکنند.

در قرآن بارها و بارها کلمات «آخرت» و «قیامت» به کار رفته است و بدون شک در همه جا مقصود این بوده که بعد از این دنیایی که در آن زندگی میکنیم عالم دیگری وجود دارد. اما گویا به نظر این آقایان این که در قرآن از عالم دیگری اسم برده میشود ضعف قرآن است. لذا هرجا که اسم آخرت آمده میگویند مقصود سرانجام است: سرانجام هر کار، سرانجام هر مبارزه. این افراد میخواهند پایههای معنویت قرآن را از میان ببرند و متأسفانه صرفا بر روی عدالت فکر میکنند، تصور میکنند بدون معنویت عدالت امکانپذیر است.

ولی اولا از یک سو معنویت در قرآن قابل توجیه و تأویل نیست، و از سوی دیگر بدون بال معنویت از بال عدالت کاری ساخته نیست. از نظر قرآن، معنویت پایه تکامل است. این همه عبادات که در اسلام بر روی آن تکیه شده است برای تقویت جنبه معنوی روح انسان است. زندگی پیامبر را ببینید، با آن همه گرفتاری و مشغلهای که دارد باز در همان حال قرآن میگوید:

انَّ رَبَّک یعْلَمُ أنَّک تَقومُ أدْنی مِنْ ثُلُثَی اللَّیلِ وَ نِصْفَهُ وَ ثُلُثَهُ وَ طائِفَةٌ مِنَ الَّذینَ مَعَک وَ اللَّهُ یقَدِّرُ اللَّیلَ وَ النَّهارَ عَلِمَ أنْ لَنْتُحْصوهُ فَتابَ عَلَیکمْ [1].

خدا آگاه است که تو در حدود دو ثلث شب را به عبادت قیام میکنی، گاهی حدود نصف آن و لااقل ثلثی از شب، و گروهی از کسانی که با تو هستند [نیز چنین میکنند] ...

و یا خدا به پیامبرش تأکید میکند که: قسمتی از شب را برای عبادت برخیز، تهجّد کن، نماز شب بخوان تا به مقام محمود برسی [2].

[1]. مزّمّل/ 20.

[2]. اسراء/ 79.