آیندۀ انقلاب اسلامی ایران، ص : 1 54

اختصاص میدهد و این امر ایجاد نابرابری میکند.

به این ترتیب شعار این گرایش جدید این است که: بیایید راهی اتخاذ کنیم تا بتوانیم جلو استثمار را بکلی بگیریم بدون این که شخصیت، اراده و آزادی افراد را لگدکوب کرده باشیم؛ کوشش کنیم انسانها به حکم رُقای انسانیت، به حکم معنویت و شرافت روحی و درد انسان داشتن، خودْ مازاد مخارج خود را به برادران نیازمندشان تقدیم کنند نه این که داراییشان را به زور از آنها بگیریم و به دیگران بدهیم.

این اندیشه- که تعبیر غربی آن سوسیالیسم اخلاقی است- چیزی است که اسلام همیشه در پی تحقق آن است، اما برخلاف مکاتب غربی، راهحلهای عملی رسیدن به آن و شیوه استقرار آن را در جامعه به دقت مشخص و معلوم کرده است.

حدیثی از امام موسی بن جعفر علیه السلام به این مضمون نقل شده است: حضرت از مردی سؤال کردند: میزان اخوّت و برادری اسلامی در میان شما در چه حد است؟

جواب داد: «علی افضل ما یکون» به عالیترین درجه. فرمود: آیا به این حد هست که مثلا یک برادر که روزی محتاج شده بیاید در مغازه برادرش، دست ببرد و از صندوق او هرقدر احتیاج دارد بردارد و صاحب پول احساس ناراحتی نکند؟ گفت:

نه، این طور نیست. فرمود: پس چگونه گفتی در حدّ اعلا؟ حدّ اعلا آن است که در حالی که جیبها دو تا هستند، جیب هرکدام برای دیگری نظیر جیب خودش باشد و بعکس. اگر این شیوه برقرار شد، همان اخوّت اسلامی است که اسلام به دنبالش است. اسلام طرفدار این است که زندگیها برادر وار باشند نه این که به زور قانون بگوییم تو حق نداری، و یا این که بگوییم همه باید از دولت جیره بخورند، نظیر وضعی که در کشورهای کمونیستی برقرار است که همه حقوقبگیر و مزدور دولت هستند. باید اشتراک در زندگی مادی ناشی از شرکت روحی مردم باشد. اول روحها باید با یکدیگر یکی شوند بعد جیبها، نه این که روحها به حالت جدایی باشند، بخواهند به زور جیبها را یکی کنند یا آن که به زور جیبها را خالی کنند و جیب دولترا پر [1] تا دولت به هرکس به اندازه جیرهاش بدهد.

[1]. چند سال پیش در روزنامهای مطلبی از قول سوئدیها نقل شده بود که بیمناسبت نیست آن را برای شما نقل کنم. عنوان مطلب «سیاست و گاو» بود. از یک سوئدی پرسیده بودند: سوسیالیسم یعنی چه؟