اسم الکتاب : تفسیر و مفسران المؤلف : معرفت، محمدهادی الجزء : 1 صفحة : 462
لایه از این و یک لایه از آن؛ تا اینکه هفت لایه روی هم قرار گرفت، آنگاه لباسی از آب بر آن افکند؛ لذا ماه از خورشید خنکتر گردید. [1] همچنین افسانههایی در آن آمده است که با عقل و سرشت سازگاری ندارد؛ مانند داستان مردی که پای او را در هند یا ماورای هند بستهاند و تا آخر دنیا خواهد زیست. [2] یا داستان پادشاه روم و حضور امام حسن و یزید در نزد او؛ که به محاکمه این دو پرداخت و سؤالات عجیبی مطرح کرد. [3] یا داستان «عناق» مادر عوج که بیست انگشت دارد و در هر انگشت دو ناخن همچون داس. [4] یا داستان اسرافیل که هر آسمان را با یک قدم میپیماید و پردهدار خداوند است. [5] یا داستان مارمولک که در آتش نمرود میدمید و غورباغه در خاموش ساختن آن میکوشید. [6] یا اینکه یأجوج و مأجوج مردم را میخورند. [7] همچنین گاهی واژهها به اشیا یا اشخاصی تفسیر شده است که هیچ تناسبی بین آنها نیست؛ مثلا «بعوضه» [8] و «دابة الارض» [9] و «ساعت» در آیه «بَلْ کَذَّبُوا بِالسَّاعَةِ» [10] به علی علیه السّلام تفسیر شده و نیز «ورقه» به جنین سقط شده و «حبّه» به فرزند [11] و «مشرقین» به پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و علی علیه السّلام و «مغربین» به امام حسن و امام حسین علیهما السّلام و «بحرین» به علی و فاطمه علیهما السّلام و «برزخ» به رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله تفسیر شده، [12] کما اینکه «ثقلان» در آیه «سَنَفْرُغُ لَکُمْ أَیُّهَ الثَّقَلانِ» [13] به کتاب و عترت [14] و «فاحشه» به قیام با شمشیر تفسیر گردیده است. [15] در آینده- در بحثی گسترده- پیرامون روایات تفسیری و راه شناخت صحیح و سقیم آن، سخن خواهیم گفت. البته باید متذکر باشیم که نسبت دادن برخی احادیث تفسیری ضعیف به امامان معصوم با عنوان تفسیر قرآن، مستوجب دو [1] ر. ک: تفسیر قمی، ج 2، ص 17- 14. [2] همان، ج 1، ص 166 و 167. [3] همان، ج 2، ص 272- 269. [4] همان، ص 134. [5] همان، ص 28. [6] همان، ص 73. [7] همان، ص 76. [8] همان، ج 1، ص 35. [9] همان، ج 2، ص 130 و 131. [10] فرقان 25: 11. تفسیر قمی، ج 2، ص 112. [11] تفسیر قمی، ج 1، ص 203. [12] همان، ج 2، ص 344. [13] رحمان 55: 31. [14] تفسیر قمی، ص 345. [15] همان، ص 193.
اسم الکتاب : تفسیر و مفسران المؤلف : معرفت، محمدهادی الجزء : 1 صفحة : 462