اين عوامل هر کدام به نوبه خود بخشي از حوزه دينپژوهي معاصر را
متاثر ساخته و در نتيجه، اين حوزه با يک تحول چشمگير و بالنده، نيل به
افقهاي روشنتر و اهداف بلندتري را وجهه همت خود ساخته است.
آثار اين تحول مبارک و ارجمند را به روشني ميتوان در ظهور
انديشههاي نوين در علوم قرآني و تفسير، کلام و فلسفه، فقه و اصول، کلام
جديد، انديشه سياسي، عرفان و ادبيات ديني نظاره نمود.
بدون شک ترغيب و تاکيد رهبر انديشمند انقلاب اسلامي نسبت به جنبش
«توليد نرم افزار علمي و ديني» و دعوت از محيطهاي علمي و نخبگان حوزه و
دانشگاه به تلاش مستمر در اين عرصه مقدس، نقطه عطفي است که اگر با درک صحيح
مخاطبان خود روبرو شود، ميتواند روند خلاقيت علمي و تفکر بالنده ديني را
به يک فرهنگ فراگير مبدل سازد. به يقين دستيابي به چنين فرهنگي در حوزه
انديشه نه تنها نيل به يکي از اهداف اصلي انقلاب اسلامي به شمار ميآيد که
تحول شگرفي را در عرصه معرفت و معيشت مومنان رقم خواهد زد. پيشدرآمد اين
مهم رعايت سهم هر يک از سه عنصر آزادي، اخلاق و منطق در ميدان انديشهورزي
است:
«آن روز که سهم «آزادي»، سهم «اخلاق» و سهم «منطق» همه يک جا ادا
شود، آغاز روند خلاقيت علمي و تفکر بالنده ديني در اين جامعه است و کليد
جنبش «توليد نرمافزار علمي و ديني» در کليه علوم و معارف دانشگاهي و حوزه
زده شده است.
بيشک آزادي خواهي و مطالبه فرصتي براي انديشيدن و براي بيان انديشه
توام با رعايت «ادب استفاده از آزادي» يک مطالبه اسلامي است و «آزادي
تفکّر، قلم و بيان» نه يک شعار تبليغاتي بلکه از اهداف اصلي انقلاب اسلامي
است»
(بخشي از پاسخ مقام معظم رهبري به نامه جمعي از پژوهشگران حوزه، تاريخ 16
11
1381)
بيگمان پژوهش درباره دامنه دين و گستره شريعت از جمله تلاشهاي
علمي جديدي است که در اثر همان تحول ارزشمند در عرصه دينپژوهي معاصر،
اهميت و ضرورت يافته است. پاسخ به بسياري از از دغدغهها و پرسشهاي عميق و
دقيق پيرامون قلمرو دين و شعاع پرتوافشاني آن در حوزههاي معرفت و معيشت
آدميان