اسم الکتاب : تبيين براهين اثبات خدا المؤلف : جوادی آملی، عبدالله الجزء : 1 صفحة : 269
تجربه ديني و استدلال برهاني
فقدان تفکر عقلي و ضعف مباني فکري تام فلسفي ، گروهي از
انديشمندان و متکلمان مسيحي را به سوي برخي مواعظ خطابي و گفته هاي بي بهره
از اتقان برهاني سوق داده و پس از آن گفت و گو هاي آشفته و بي ساماني بين
طرفداران و مخالفان آن در گرفته است .
از جمله براهيني که فاقد صورت فلسفي و برهاني است ، استدلالي است
که « برهان تجربه ديني » نام گرفته است و بر تجربه ها ، دريافت ها و
شهودهاي افراد نسبت به واقعيتي استوار است که از ارزش و قداستي عميق
برخوردار است . 1
گر چه برهان عقلي بر امکان معرفت شهودي نسبت به حقيقت هستي گواهي
مي دهد ؛ ليکن اولاً شهود داراي مراتب و مراحل مختلفي است و تنها در برخي
مراحل ، صاحب کشف در مرتبه شهود از يقين برخوردار است ، و شهودهاي جزيي و
متزلزل حتى در حين مشاهده ، با يقين قرين نيست و ثانياً شهود عارف براي کسي
که از آن محروم است ، معرفت يقيني به دنبال نمي آورد ؛ هر چند که محروم از
شهود ، در برخي موارد ، نمي تواند برهان يقيني براي انکار يا بطلان مشهود
ديگران اقامه کند .
کسي که از شهود بي بهره است ، تنها در صورتي مي تواند به مشهود ديگري
[1] ر . ک : براهين اثبات وجود خدا در فلسفه غرب ، ص 153 .
اسم الکتاب : تبيين براهين اثبات خدا المؤلف : جوادی آملی، عبدالله الجزء : 1 صفحة : 269