چهره علم به خود گرفته ، به علوم خاصه مربوط است .

از آن چه بيان شد ، معلوم مي شود که اختلاف در حوزه هاي گوناگون علمي و وجود خطاهاي فراواني که در علوم جزئي حاصل مي شود ، هرگز آسيبي به احکام و اصول مربوط به شناخت و معرفت انساني وارد نمي آورد ؛ يعني کسي نمي تواند با تمسک به خطاها يا قضاياي متناقضي که در علوم مختلف پيدا مي شود ، به انکار راه براي شناخت واقع يا نفي عصمت آن راه بپردازد يا آن که گام نهادن در مسير معرفت و تحصيل علم و آگاهي را غير ممکن بخواند .

وجود اختلاف و تهافت در گفتار صاحب نظران علوم مختلف ، نه تنها بر احکام و اصول معرفت شناسي خدشه وارد نمي سازد ، بلکه معرفت شناس مي تواند با توجه به قضاياي متناقضي که در دايره علوم مختلف اظهار مي شود ، به اجمال بر وجود معرفت صواب و خطا استدلال نمايد ، زيرا وقتي درباره يک مسئله واحد دو قول متناقض اظهار مي شود ، به دليل امتناع ارتفاع و اجتماع نقيضين ، بي شک يکي از آن دو گفتار صواب و مطابق با واقع بوده و گفتار مقابل ، خطا و مخالف با واقع است ، اما تشخيص اين که کدام نظر صحيح و کدام يک غلط است ، بر عهده معرفت شناس نبوده و از وظايف عالمي است که در قلمرو علم مربوط به آن مسئله کاوش مي نمايد . هر صاحب نظري مباني و اصول داوري را از علم خاص خويش مي گيرد و روش صوري و مادّي آن را از منطق استفاده مي کند .

منطق علمي است که شيوه هاي مختلف انتقالات ذهني و از جمله ترتيب و چينش قضايا در قياس هاي برهاني و هم چنين خصوصيات عام مواد يقيني و غير يقيني را بيان مي کند و دانشمندان علوم مختلف ، با شناخت منطق و رعايت موازين منطقي مي توانند ، به داوري بين قضاياي مختلف يا متناقض پرداخته و به تشخيص قول صواب يا خطا مبادرت ورزند .