فعلا اين دو را جداگانه بحث مى كنيم , ولى در پايان بحث , به خواست خداى سبحان
روشن خواهد شد كه اينها جامع حقيقى دارند و با يكديگر تباين نوعى ندارند .
ولاء نصرت و محبت
در بحث ماهيت ولايت , هم ولاء نصرت و محبت را بررسى مى كنيم و هم ولاء تدبير
و سرپرستى را .
اما ولاء نصرت و محبت , عبارت است از اينكه دو شى ء در اثر قرب به هم از
دوستى يكديگر برخوردار بوده , و ناصر و ياور يكديگر باشند . اين معنى هم در بين
انسانها نسبت به يكديگر فرض دارد و هم در بين انسان و خداى سبحان و هم در بين
خداى سبحان و بندگان او .
اين قرب و نزديكى در امور مادى از باب اضافه متوافقة الاطراف است , يعنى
اگر جسمى به جسم ديگر نزديك بود , آن ديگرى هم به او نزديك است . چنانكه اگر
جسمى از جسم ديگرى دور بود , آن ديگرى هم از او دور است . ولى در امور معنوى
ممكن است از قبيل اضافه متخالفة الاطراف باشد , يعنى ممكن است امرى به ديگرى
نزديك باشد , ولى ديگرى از او دور باشد . مثلا خداى سبحان به همه انسانها چه
مؤمن و چه كافر نزديك است ( ,
نحن أقرب اليه من حبل الوريد
) [1] ولى از آن طرف , مؤمن چون داراى كارهاى قربى است , به