تفسير قرآن با قرآن :

امام الكل فى الكل اميرالمؤمنين على عليه السلام در وصف قرآن فرمود : كتاب الله ينطق بعضه ببعض و يشهد بعضه على بعض][1]] . [( بلكه خود قرآن كريم در وصف خود مى فرمايد : و نزلنا عليك الكتاب تبيانا لكل شى ][2]] الله نزل أحسن الحديث كتابا متشابها مثانى ][3]] و لقد آتيناك سبعا من المثانى و القرآن العظيم ][4]]

بيان مثانى و تفسير قرآن به قرآن :

معنى مثانى همانست كه امير عليه السلام فرمود : الكتاب الله ينطق بعضه ببعض و يشهد بعضه على بعض]( , چه مثانى جمع مثنيه اسم مفعول از ثنى به معنى عطف ولوى يعنى پيچيدن و برگشتن است . مثلا رودخانه كه در بعضى از جاهاى مسيرش پيچ مى خورد و دور مى زند و برمى گردد , آن جاها مثانى اويند كه به سبب اين انعطاف قسمت قبل از پيچ رودخانه و قسمت بعد از پيچ آن ناظر يكديگرند , آيات قرآنى هم با هم اينچنين اند كه ناظر يكديگرند يعنى بيان و زبان يكديگرند . در منتهى الارب گويد( : ثنى بالكسر) : گشت وادى و گشت كوه .

اين خلاصه مضمونى از تحقيق رشيق جناب استاد روحى فداه در تفسير كبير( الميزان) در بيان مثانى است . به همين مبنى متين , قرآن كريم را به زبان قرآن كريم تفسير فرموده است و در آغاز تفسير به اين نكته عليا اشارتى فرمود كه خلاصه مفادش اين است( : حاشا كه قرآن نور و تبيان كل شى باشد و تبيان نفس خود نباشد) .

اين تفسير شهر حكمت و مدينه فاضله ايست كه در آن از بهترين و بلندترين مباحث انسانى و شعب دينى از عقلى و نقلى و عرفانى و فلسفى و حكمت متعاليه و اخلاقى و اجتماعى و اقتصادى و غيرها بحث شده است . مپندارى كه اين سخنم