اسم الکتاب : تعيين خط زوال و خط مشرق و مغرب اعتدال و تحصيل سمت قبله آفاق از طريق دايره هنديه المؤلف : حسن زاده آملي، حسن الجزء : 1 صفحة : 53
فصل 16 صورت دايره هنديه
صورت دائره هنديه
فرض كنيم ( ش 6 ) : دائره ا ب ح د دائره اى در سطح مستوى موزون موازى افق
به اوصافى كه گفته ايم بر مركزه رسم كرده ايم . وه و مقياس مخروط به شرائطى كه
وصف كرده ايم . و سايه شاخص را در نصف اول روز يعنى قبل از ظهر مترصد بوديم
تا از امتداد آن كم كم كاسته شد و در نقطه ر مماس با دائره شد , پس بر منتصف
ظل در آن نقطه علامتى گذاشته ايم . سپس ظل رو به انتقاص رفته تا وارد دائره شد
و به نهايت قصر رسيد و به سوى مشرق ميل كرد و رو به ازدياد نمود كه شمس از
دائره نصف النهار گذشته به سوى مغرب شد , پس امتداد ظل آنا فانا زياد شده
است تا در نقطه ح مماس به همان دائره شده است .
ارتفاع شمس در آن دو نقطه از دو طرف دائره نصف النهار به يك حد است و
دائره نصف النهار در ميان آن دو است . پس بين آن دو نقطه را به خط رح وصل
كرده ايم كه وتر دو قوس ر دح ر ب ح شده است .
اسم الکتاب : تعيين خط زوال و خط مشرق و مغرب اعتدال و تحصيل سمت قبله آفاق از طريق دايره هنديه المؤلف : حسن زاده آملي، حسن الجزء : 1 صفحة : 53