فصل 9 در برهان ارتفاع شمس از ظل

بيان : اين بود ترجمه عبارت شيخ رحمة الله عليه در كشكول كه تقديم داشتيم . كشكول به تصحيح مرحوم نجم الدوله , دوبار به طبع رسيده است و متن هيچ يك از آن دو خالى از اغلاط نيست . طبع اول آن عارى از شكل در اين مقام است , و در طبع دوم هر چند شكل دستور مذكور رسم شده است و لكن خطوطى زائد بر نص دستور ترسيم شده است كه موجب بعد از مقصود است نه قرب به آن و در اشكال هندسى جدا بايد از يك حرف زائد اجتناب كرد و شكل هر چه صحيح تر و به واقع نزديك تر و بدون حشو و زوائد باشد , براى درست رسيدن و يافتن مطلوب , مؤثرتر است .

در متن طبع اول آمده است( : و ندير عليه دائرة بأى قدر شيئا) و صحيح آن باى قدر شيئانا است كه متكلم مع الغير ماضى از شاء يشاء است .

و در متن هر دو طبع آمده است( : مما قطعه ضلع الذى يوتر الزاوية القائمة ) با اين كه صحيح آن فما قطعه الضلع الذى است با فاى فصيحه و ضلع معرف به ال حرف تعريف , و يا ضلعه به اضافه ضلع به ضمير راجع به مثلث .

آن كه جناب شيخ فرمود([ : و اين خط را نهايت معينى نيست . . .