اسم الکتاب : تعيين خط زوال و خط مشرق و مغرب اعتدال و تحصيل سمت قبله آفاق از طريق دايره هنديه المؤلف : حسن زاده آملي، حسن الجزء : 1 صفحة : 21
فصل 7 در صنعت آلت ارتفاع
دستور بسيار ساده و آسان در صنعت آلتى كه براى تحصيل ارتفاع شمس و ارتفاعات
كواكب و امور ديگر بكار آيد اين است كه بر روى قطعه اى از چوب يا فلز كه
داراى وزن و ثخنى صالح باشد و به شكل مربع يا مستطيل بوده باشد و نيز به دقت
تمام مستوى السطحين بوده باشد , ربع دائره با پرگار رسم شود و محيط اين ربع
دائره به نود درجه متساوى مدرج شود و اگر به اجزاى درجه هم تقسيم گردد , دقيق تر خ
واهد شد . و نقطه مركز دائره را سوراخ باريك نموده و نخى كه طول آن اندكى
از اندازه نصف قطر دائره ربع , بيشتر باشد بر آن كشيد و بر انتهاى آن شاقولى كه
در ثقل و خفت فراخور ربع باشد , آويخت , و از مركز بر دو طرف ربع دو خطى
مستقيم اخراج كرد , و بر روى خطى كه به طرف فوق الرأس است و به يمين راصد
خواهد بود , دو لبنه يعنى دو هدفه با مقدار فاصله اى از يكديگر درست در مقابل
يكديگر نصف شوند , و وسط آن دو لبنه نيز مقابل هم سوراخ شود و اين دو قطعه
كوچك لبنه از چوب يا فلز مطابق جنس ربع به شكل مربع يا مستطيل در طول و عرض
و ثخن به اندازه
اسم الکتاب : تعيين خط زوال و خط مشرق و مغرب اعتدال و تحصيل سمت قبله آفاق از طريق دايره هنديه المؤلف : حسن زاده آملي، حسن الجزء : 1 صفحة : 21