خاتمه در سمت قبله هيوى و فقهى

تحصيل سمت قبله بر مبانى رياضى قويم و اصيل مطابق واقع و تحقيق و تدقيق در متون زيجات و ديگر صحف قيمه علماى بزرگ اسلام معنون است . نگارنده كتابى به نام دروس معرفة الوقت و القبله به عربى نوشته است كه در آن به تفصيل مباحث لازم را با ذكر ادله رياضى آورده است . و چنانكه در صدر اين رساله گفته ايم علت اشتهار عمل به دائره هنديه همان سطحى و ساده بودن صورت عمل آنست كه احتياج به اعمال قواعد رياضى و آلات رصدى ندارد . مع ذلك نسبت به وسعتى كه در امر قبله و جهت آن تفوه مى شود , به واقع نزديك است . و در كتاب نامبرده در معنى جهت و آراى فقهاى عظام در جهت و بيان واقعى آن بحث كرده ايم . و اين كه گفته ايم عمل به دائره هنديه در اكثر آفاق تقريبى است نظر ما به قياس قواعد دقيق رياضى و اعمال مثلثات كروى است , چنانكه جناب علامه شيخ بهائى قدس سره در آخر فصل اول مقصد ششم كتاب( الحبل المتين) فرمود :

([ و لكن كون هذه الطريقة تقريبية انما هو بالنظر الى افادتها التوجه الى عين الكعبة كما هو مشرب علماء الهياة , و اما بالنظر الى